Karanlıktan Aydınlığa: 'Aralık Ayının Astrolojik Sırları..!'
Mihrap Sarıçiçek'in yazısı…
Eski zamanların "Kânunuevvel"i, Cumhuriyet’in "Aralık"ı... İsimler değişse de bu ayın ruhumuzda yarattığı his, binlerce yıldır aynı eşikte duruyor gibiyiz. Tıpkı kelime anlamı gibi, eski yıl ile yeni yılın, bitiş ile başlangıcın, karanlık ile aydınlığın arasında duruyoruz adeta.
Ahmet Rasim’in "Yine girdik aralık ayına" dediği o kapı, sadece takvim yaprağının değişmesi değil, kozmik bir duraklamadır. Zira "Gündönümü" (Solstice) kelimesi, Latince "Sol" (Güneş) ve "sistere" (durmak) köklerinden gelir. Yani Aralık, Güneş’in durduğu, nefes aldığı ve yeniden doğmak üzere güç topladığı aydır.
Tanrıların Kapısı: Janua Coeli
Aralık ayı, astrolojik olarak iki farklı enerjinin geçiş noktasıdır. Ayın ilk yarısında Yay burcunun umut dolu, bilge ateşi bizi ısıtırken; 21 Aralık Kış Ekinoksu ile birlikte Oğlak burcunun ciddi ve koruyucu toprağına ayak basarız.
Güneş İlhan’ın yazısında belirttiği gibi, Kış gün dönümü "Tanrıların Kapısı"dır (Janua Coeli). Bu kapı, ışığın oğlunun doğduğu, ruhsal gelişimin başladığı yerdir. Roma mitolojisindeki iki yüzlü tanrı Janus gibi, bu ayın bir yüzü geçmişe, diğer yüzü geleceğe bakar. Elindeki altın anahtarla Kış Gün Dönümü’nün kapısını açan Janus, bizi karanlığın en yoğun olduğu noktadan aydınlığa davet eder.
En Uzun Gece ve Işığın Zaferi
21 Aralık, yılın en uzun gecesidir. Hemen ertesinde, halk takviminde "Erbain" denilen ve 40 gün sürecek olan o zorlu kış çilesi başlar. Ancak kadim halklar karanlıktan korkmak yerine onunla yüzleşmeyi seçmiştir. Çünkü bilirler ki karanlığın en yoğun olduğu an, ışığın (Güneş’in) yeniden doğduğu andır. "Sol Invictus" yani "Yenilmez Güneş"in dönüşü, dünyanın dört bir yanında farklı isimlerle ama aynı coşkuyla kutlanır.
Nardugan’dan Saturnalia’ya Kültürel Miras
Bu toprakların kadim hafızası Türk kültüründe, bu bayramın adı Nardugan'dır (Doğan Güneş). Atalarımız, güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen’e dualar eder, sadece Orta Asya’da yetişen kutsal Akçam ağacının altına hediyeler bırakırdı. Bugün Batı dünyasında gördüğümüz süslü ağaç geleneğinin kökleri, Hunların Avrupa’ya taşıdığı bu kadim Türk adetiyle filizlenmiştir.
Roma ve Yunan’da ise 17 Aralık’ta başlayan Saturnalia şenlikleri hakimdi. Oğlak burcunun yöneticisi Satürn’ün (Zamanın Efendisi) onuruna yapılan bu kutlamalarda herkes eşit sayılır, savaşlar durur, çocuklar kilden bebeklerle sevindirilirdi. Bu, bir "Altın Çağ" özlemiydi.
İran’da bu gece Yalda Gecesi'dir. "Yalda gitmeden sabah gelmez" diyen şairlerin izinden giden aileler sabaha kadar uyumaz, ateşler yakar. O gece kesilen karpuzun ve narın gelecek kazaları ve hastalıkları kestiğine inanılır; şiirler okunarak karanlığa kafa tutulur.
Kuzeyin soğuk topraklarında Germen ve İskandinav kültürlerinde ise Yule festivali vardır. Güneşin dönüşü şerefine büyük kütükler yakılır; bugün "Noel Baba"ya kurabiye bırakma adeti olarak bildiğimiz gelenek, o zamanlar ev cini "Tomte"ye yulaf lapası bırakmakla başlardı.
Ökse Otu ve Frigga’nın Gözyaşları
Aşkın, yeniden doğuşun sembolü ökse otu... İskandinav efsanesine göre Tanrıça Frigga, oğlu Balder’i ökse otundan yapılma bir okla kaybeder. Ancak oğlu hayata döndüğünde Frigga’nın gözyaşları ökse otunun beyaz meyvelerine dönüşür. O günden sonra Frigga, bu bitkinin altında duran herkesi sevgiyle kutsar. Bugün kapı eşiklerine asılan ökse otu aslında ölümün değil, sevginin ve yeniden doğuşun zaferidir.
Geçmişi Onurlandır, Anı Kucakla
Aralık ayı bize şunu fısıldar: Doğa uykuya dalmış gibi görünse de toprağın altında muazzam bir uyanış hazırlığı vardır. Oğlak (Satürn) bizden sorumluluk almamızı, zamanın değerini bilmemizi ve haritalarımızdaki o yapılandırıcı gücü anlamamızı ister.
Bendenizin son sözü olarak; 3 aylık kış süreci kendi içsel yapılanmamız için eşsiz bir fırsattır. Ocağın başında sevdiklerimizle bir nar kırarken veya bir mum yakarken niyetimiz şu olsun:
"Eski insanlara saygı ve sevgiyle... İyi ki bizlere bu hikayeleri bıraktınız. Geçmişim sizi onurlandırıyor, anıma sahip çıkıyorum. Geleceğim sana saygı duyuyor ve umudu aşıladığın için sana teşekkür ediyorum."
Karanlığın ışığa mahkûm olduğunu bilerek yolunuz aydınlık olsun.
Sevgiyle...
Kaynaklar
• Etimoloji Türkçe
• Evrimağacı
• Wikipedia
• Doğa Defteri
• Güneş İlhan, 21.12.2012, İstanbul
• Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ
• Three Rivers Parks – Winter Solstice Stories and Traditions Around the World
• Solstice Lady – Locations
• The Viking Dragon – The Origins of Yule
