Kasım Ayının 'Etimolojik Kökeni Geçiş ve Dönüşüm Zamanı...'
Kasım Ayı: Etimolojik Kökeni, Mitolojik Yansımaları ve Astrolojik Bağlantılar…
Mihrap Sarıçiçek'in yazısı…
Etimolojik Köken
Kasım kelimesi, Arapça “ḳasm” kökünden gelir; anlamı “bölmek, ayırmak” tır. Bu bağlamda Kasım, yılın ikiye ayrıldığı halk takviminde bir sınır çizgisi gibidir: Hızır günleri (6 Mayıs–7 Kasım) bereketli ve sıcak dönemi temsil ederken, Kasım günleri (8 Kasım–5 Mayıs) soğuk ve durağan zamanları kapsar. Bu ayrım, doğa ritmiyle uyumlu bir zaman bilinci yaratır.
İngilizce karşılığı November, Latince “novem” (dokuz) kökünden gelir. Roma takviminde yıl Mart’ta başladığı için Kasım dokuzuncu aydı. Bu da takvimlerin kültürel ve göksel döngülerle nasıl şekillendiğini gösterir.
Mitolojik Bağlam: Yer Altına Geçiş ve Bilgeliğe Ulaşmak
Kasım ayı, birçok kültürde ölüm, geçiş ve ataların anılması ile ilişkilendirilir. Kelt Samhain, Meksika Día de los Muertos, Hristiyan All Souls Day gibi ritüeller hep bu döneme denk gelir. Akrep burcunun astrolojik etkisiyle örtüşür: Akrep, ölüm, dönüşüm ve bilinçaltı temalarıyla bağlantılıdır.
Kasım’da doğa sessizleşir, yapraklar dökülür, toprak uykuya geçer. Bu döngü, mitolojide Persephone’nin yeraltına inişiyle, Inanna’nın karanlık yolculuğuyla ve Dionysos’un parçalanıp yeniden doğmasıyla simgelenir. Kasım, ölümün bilgeliğiyle içe çekilme zamanıdır.
Astrolojik Yaklaşım: Akrep ve Yay Geçişi
Kasım ayının büyük bölümü Akrep burcu etkisi altındadır. Akrep, Mars ve modern yöneticisi Plüton tarafından yönetilir ve dönüşüm, kriz, derinleşme ve ruhsal arınma temalarını taşır. Ayın sonlarına doğru Yay burcu devreye girer; burada ise inanç, umut ve genişleme arzusu belirginleşir.
Bu geçiş, astrolojik olarak şu döngüyü anlatır:
*Akrep (Kasım başı): Ölüm, bırakma, içe dönüş, gölgeyle yüzleşme.
*Yay (Kasım sonu): Anlam arayışı, yeni ufuklara yönelme, ruhsal genişleme.
Kasım ayı bu yönüyle bir eşiktir: bir şeyin sonu ve başka bir şeyin başlangıcı. Astrolojik olarak bu ay, gölgeyle yüzleşip ışığa yönelme zamanıdır.
Zeytin Ritüelleri ve Doğa Bilgeliği
Zeytin hasadı, Kasım’ın somut ritüelidir. Zeytin, Akdeniz mitolojilerinde barışın, bilgeliğin ve tanrısal bereketin simgesidir. Athena’nın kutsal ağacı olan zeytin, bu ayda yağlanır, sırıkla çırpılır, çift çekirdekli olanlar bereketin işareti sayılır. Kurdun kuşun hakkı gözetilir; bu, doğayla kurulan etik bağın ifadesidir.
Zeytin çekirdeği yağmuru, sığırcıkların neşesiyle birleşir; bu, doğanın döngüsel neşesinin ve bereketin sembolik anlatımıdır.
Kasım Ayı Bir Eşik ve Dönüşüm Alanıdır
Kasım, hem göksel hem kültürel düzeyde ölüm ve yeniden doğum, bırakma ve yeniden yapılandırma, gölgeyle yüzleşme ve ışığa yönelme zamanıdır. Astrolojik olarak Akrep’in derinliğiyle başlar, Yay’ın umutlu genişlemesiyle sona erer. Etimolojik olarak bölünmüş zamanın adı, mitolojik olarak geçişin ayı, ritüel olarak zeytinin ve sessiz doğanın ayıdır.
Kunduz Ayı
Kasım ayı geldiğinde doğa sesini kısar. Yapraklar dökülür, rüzgâr eski sözleri fısıldar ve gökyüzünde bir ışık belirir: Kunduz Ayı. Bu dolunay yalnızca bir göksel olay değil, aynı zamanda kadim halkların zamanla ördüğü bir mitin parçasıdır.
Kuzey Amerika'nın yerli halkları arasında kunduz kutsal bir mimar olarak bilinir. Suyu yöneten, barajlar kuran, yuvalar inşa eden bu hayvan yaşam ile ölüm arasındaki geçişi simgeler. Kasım ayında kunduzlar kışa hazırlıklarını tamamlar ve yuvalarına çekilir. Bu çekilme insan ruhunun da içsel mağarasına dönmesini anlatır.
Algonquin mitolojisinde Kunduz Ayı su ruhlarının uyanışını temsil eder. Ay ışığı suya vurduğunda kunduzun inşa ettiği barajlar görünmeyen dünyalarla bağlantı kurar. Bu dönemde rüyalar derinleşir, sezgiler keskinleşir. Ay’ın ışığı suyun yüzeyinde bir geçit açar: ataların sesi buradan duyulur.
Tlingit anlatılarında kunduzun barajı sadece fiziksel değil ruhsal bir sınırdır. İnsanlar bu dönemde eski sözleri hatırlar, geçmişin yüklerini bırakır. Kunduz Ayı sessizliğin bekçisidir; konuşmaktan çok dinlemeyi öğretir.
Astrolojik olarak Kunduz Dolunayı 5 Kasım Çarşamba günü görülecek. Boğa burcunda gerçekleştiğinden Akrep burcundaki Güneş ile karşıtlık kurar. Madde ile mana, güvenlik ile dönüşüm arasındaki dengeyi temsil eder. Kunduz Ayı bu karşıtlığın tam ortasında parlar: hem toprağa kök salmak hem de suya teslim olmak zamanıdır.
Kunduz Ayı zamanında insanlar su kenarına gider, sessizce Ay’ı izler. Bazı geleneklerde suya küçük taşlar atılır: her biri bir dilek, bir bırakış, bir teşekkürdür. Kunduzun izinden giderek insanlar kendi içsel barajlarını inşa eder: ne tutmalı, ne akıp gitmeli?
Kaynaklar:
Doğa Defteri, Deniz Gezgin
