Haftaya tarihi rekorla başlayan gümüş, iki günde yıl sonu tahminlerine ulaştı. Ons fiyatı 64 doları aşan gümüşün 2026 yılında 80 dolara doğru ilerleyeceği öngörülüyor...
Gümüş, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimine gitmesinin ardından dün yeni bir rekor daha kırdı. Spot gümüş ons başına yüzde 4’e yakın artış göstererek 64.30 dolara kadar yükseldi. Bu yükselmede Oracle şirketinin beklentileri karşılamayan satış ve kâr tahminlerinin yapay zekâ balonu endişelerinin artmasının da etkili olduğu belirtildi. Bir diğer etkinin de gümüşün artık sadece yatırımcılar değil, Rusya ve Çin gibi devletler tarafından da fiziki olarak toplanmaya başlanması olduğu belirtiliyor. Altında yaşanan kâr satışlarının da gümüşe kaydığı söyleniyor. Bir başka en büyük alıcısı konumunda olan Hindistan’da rekor yükseliş kaydeden gümüşte kâr satışları dikkat çekti.
Dünyanın en büyük fiziki gümüş stokçusu konumunda olan JP Morgan, uzun süredir gümüş piyasasında baskı yarattığı iddia edilen 200 milyon onsluk kısa pozisyonunu tamamen kapattı ve bunun yerine 750 milyon ons fiziksel gümüş stoklayarak tarihteki en büyük fiziki gümüş birikimine sahip kurum haline geldi. Banka son altı haftada kasasına yaklaşık 21 milyon ons daha fiziksel gümüş eklerken, bu hamlelerin de gümüş fiyatının yükselmesine katkı sağladığı söyleniyor.
Sahte uyarısı
Gümüş Takı Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (GÜMSİAD) Başkanı Hüseyin Kaygısız, gümüşteki yükselişin devam edeceğini ifade ederek şunları söyledi:
“Gümüşü artık insanlar sadece yastık altında tutmak için almıyor. Yüzde 100’e varan bir kâr getirdi. Artık ülkeler bile gümüş biriktirmeye başladı. Rusya ve Çin piyasadan topluyor. Yükselişin devam edeceğini öngörüyoruz.”
Gümüşte sahte uyarısı da yapan Kaygısız, “Üzerinde 999 yazmayan, sertifikası olmayan altınları satın almayın. Gümüşü mutlaka sertifikası olan sarrafiyelerden alın” ifadelerini kullandı. Kaygısız, gümüşteki yükselişin ucunun açık olduğuna da dikkat çekerek, “Uluslararası bankaların hepsi gümüşteki yükselişin süreceğine inanıyor. Bizde de genel kanı düşmeyeceği yönünde. Biraz gerilemeler yaşanabilir ama 2026’da gümüşün ons fiyatının 80 dolara doğru yol alacağını düşünüyoruz” dedi.
Küresel kıtlık mı var?
Altın ve para piyasaları uzmanı Candaş Atalay da gümüş fiyatlarında yaşanan üst üste rekorların dünyada bu değerli madene yönelik bir kıtlık olduğunu gözler önüne serdiğine dikkat çekti. Atalay, “Her yıl ortalama topraktan 1 milyon ons gümüş çıkarılıyor. Ancak bu yıl bu rakamın 850 bin ons’ta kalacağı öngörülüyor. Bu da zaten arz sıkıntısı yaşayan gümüşe olan talebi iyice artırdı” dedi.
Önümüzdeki yıl makasın daha da açılacağı uyarısında bulunan Atalay, “Gümüş uzmanları önümüzdeki yıl bu değerli madende 3 bin 660 ton açık bekliyor. Bu çok büyük bir rakam. Diğer taraftan gümüşün yükselmesinde en büyük etkenlerden biri de bankalar. JPMorgan ve benzeri külçe gümüş bankaları kaydi gümüş satarlar. Ama kanun gereği bu gümüşün yüzde 1’ini fiziki olarak stoklarında tutmak zorundalar. Yani her banka elindeki 1 kilo gümüşe karşılık 100 kilo gümüş satıyor. Bankalar ekrandan gümüş satabilmesi için bulduğu her gümüşü almak zorunda kalıyor. Fiziki gümüş kiralama maliyetleri bile yüzde 30’lara çıktı” dedi.
Uluslararası gümüş pazarının aslında 60 milyar dolarlık bir piyasa olduğuna dikkat çeken Atalay, “Altın değerlenince gümüş madenciliği altına dönmüştü. Şimdi yavaş yavaş Latin Amerika’da gümüş madenciliği ile ilgili lisans başvurularının yapılmaya başlandığı haberleri geliyor. Ruhsat almak ve gümüş çıkarmaya başlamak 5-6 yılı buluyor ama bu da fiyatların artacağının bir göstergesi” diye konuştu.
Türkiye’de 54 bin ton ‘gümüş rezervi’ var
Peru: 96 bin ton
Avustralya: 84 bin ton
Rusya: 84 bin ton
Çin: 66 bin ton
Polonya: 54 bin ton
Türkiye: 54 bin ton
Meksika: 36 bin ton
Şili: 24 bin ton
ABD: 18 bin ton
Bolivya: 18 bin ton
* Toplam rezerv 600 bin ton.
Rezervler tükenebilir!
■ Dünyada resmi gümüş rezervleri 600 bin ton olarak hesaplanıyor. Global gümüş üretimi son yıllarda yatay şekilde 26 bin ton civarında oluşuyor. Küresel gümüş arzı ise yıllık 1 milyon ons seviyesinde seyrederken talep bunun yüzde 20 üzerinde oluşuyor.
■ Peru ve Avustralya tüm dünyada zengin gümüş madeni yataklarına sahip iken, gümüş madeni üretiminde ilk sırada yer alan Meksika’yı sırasıyla Çin, Peru, Şili ve Polonya izliyor. Türkiye’de de ilk 6’da kendine yer buluyor.
■ Türkiye’de 1985’te temelleri atılıp 1987’de işletmeye alınan “Eti Gümüş” tesisleri, Türkiye’nin tüvenan cevherden nihai ürün aşamasına kadar olan entegre prosese sahip ilk ve tek metal gümüş üreticisi olarak öne çıkıyor.
■ Dünyada gümüşün 3’te 1’i külçe olarak piyasada, 3’te 1’i başta elektronik–pil olmak üzere üretimde kullanılırken; kalan 3’te 1’i para, mücevherat gibi alanlarda değerlendiriliyor.
■ 2000’li yıllarda uluslararası piyasalarda onsu 10 dolar olan gümüş bugün 65 dolarlara gelmiş durumda. Yatırım için külçe ve takının yanı sıra gümüş; sürekli talep artışı yaşanan elektrikli araçların bataryalarında ve cep telefonu başta olmak üzere elektronik cihazlarda yoğun olarak kullanılıyor. Uzmanlar, dünyada gümüş rezervlerinin 20–30 yıl içinde tükenebileceğine işaret ediyor. Fiyat artışında bunun da önemli bir etken olduğu belirtiliyor. Yeni madenlerin açılmasının kritik önemde olduğu belirtiliyor.
■ Parlak ve beyaz bir metal olan gümüşün sembolü Latince’de argentum kelimesinden gelen “Ag”dir. Gümüş, bakır ve altınla birlikte alaşım; özellikle de sülfür ve klorür olarak bulunur.
5 SORUDA GÜMÜŞ
1- Nasıl satın alınıyor?
Gümüş genelde 50 ve 100 gramlık külçeler olarak satın alınıyor. Ancak son dönemde online yatırım aracı olarak da kullanılıyor.
2- Nasıl saklanıyor?
Genelde evlerde yastık altında saklanıyor. Bankada kasalarda veya online olarak da saklanıyor.
3- Talep var mı?
Gümüşte arz sıkıntısı var talep hem vatandaşlardan hem de bankalardan yoğun şekilde var.
4- Nereden alınmalı?
Üzerinde 999 damgası olmayan gümüş külçeleri almayın. Sertifikası olmayan sarrafiyelerden gümüş almayın.
5- Hangi sektörlerde kullanılıyor?
Çıkarılan Gümüşün yüzde 20’si güneş panellerine, yüzde 20’si de elektrikli otomobillerde, bir kısmı sağlık sektöründe artan bir şekilde bir kısmı da yapay zekâ veri merkezlerinde kullanılıyor.
Kaynak: MİLLİYET- İsmail Şahin
