C‑130 Hercules tipi kargo uçağının Gürcistan–Azerbaycan sınır bölgesinde düşmesinin ardından, 20 askerin yaşamını yitirdiği kazada uzmanlar havada parçalanma ihtimali dahil çeşitli senaryoları masaya yatırdı.
C-130 modeli, dünya ordularının en çok kullandığı askeri kargo uçakları arasında yer alıyor ve genellikle düşük kaza oranıyla öne çıkıyor. Bu nedenle yaşanan olay, uluslararası basının da dikkatini çekti. İngiliz gazetesi The Independent, olaya ilişkin teknik ihtimalleri ve uzman görüşlerini derinlemesine inceleyen bir analiz yayımladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada uçağın kara kutusunun Gürcistan’ın Kakheti bölgesine bağlı Sighnaghi belediyesi sınırlarında bulunduğunu duyurmuştu.
Aralarında eski bir İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) pilotunun da bulunduğu havacılık uzmanları, uçağın çok kısa sürede parçalanmasının ardındaki nedeni sorguluyor.
57 YILLIK BİR C-130: MODELİN ÖZELLİKLERİ VE GEÇMİŞİ
Gürcistan’da düşen C-130 Hercules’in 57 yaşında olduğu, buna rağmen düzenli görev uçuşlarını sürdürdüğü belirtildi. Dört turboprop motora sahip bu model, zorlu arazi koşullarında ve hazırlıksız pistlerde bile operasyon yapabilmesiyle tanınıyor.
FlightRadar24 kayıtları ve iki Türk savunma analistinin değerlendirmelerine göre, kazaya karışan uçak 2010 yılında Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmişti.
UÇAĞIN HAVADA PARÇALANMASI SORU İŞARETLERİNİ ARTIRDI
Kaza görüntülerinde enkazın dikey şekilde dağlık araziye düştüğü görülüyor. Bu durum, uçağın neden böylesine ani bir şekilde kontrol dışına çıktığına yönelik yeni sorular doğurdu.
Avrupa Komşuluk Konseyi Direktörü Samuel Doveri Vesterbye, kaza görüntülerini inceleyen pilot ve mühendislerin, uçağın yere çarpmadan önce dağıldığını tespit ettiğini ve bunun “havada patlama ihtimalini akla getirdiğini” sosyal medya hesabından paylaştı.
Ancak Scott Bateman bu senaryoya temkinli yaklaşarak, “Havada patlama genellikle patlamanın olduğu noktadan bir kırılmaya yol açar. Burada ise hem ön hem arka bölüm kopmuş, orta gövde nispeten daha sağlam kalmış görünüyor. Bu, klasik bir patlama izine benzemiyor.” ifadelerini kullandı.
“YARDIM ÇAĞRISI YAPACAK ZAMANLARI OLMADI”
Flightradar24 Havacılık İçerik Uzmanı ve eski pilot Daniel Gustafsson, eldeki verilere göre olayın inanılmaz hızla geliştiğine dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Mürettebatın yardım çağrısı yapmaya bile fırsatı olmadı. Acil durum sinyali ya da transponder iletileri kaydedilmedi. Uçak serbest düşüşe geçmiş görünüyor; bu da çok ani bir olay yaşandığını gösteriyor.”
Eski RAF pilotu Scott Bateman da kazayı “son derece sıra dışı” olarak niteleyerek, uçaktaki kırılma biçiminin alışıldık kazalardan farklı olduğunun altını çizdi:
“Uçağın üç ayrı bölüm halinde yere düşmesi olağan bir durum değil. Ön kısım, kanadın ön hattından; arka bölüm ise kanadın arkasından kopmuş. Bu derece yıkıcı bir kırılmayı daha önce hiç görmedim.”
“NORMAL BİR KAZAYA BENZEMİYOR”
Gustafsson da kazanın yapısının tipik bir uçak kazasından belirgin şekilde farklı olduğuna dikkat çekti:
“Veriler uçağın ani bir spiral düşüşe girdiğini gösteriyor. Bu olağan bir durum değil. Bir parçanın kopması ya da ani bir mekanik arıza, uçuş sırasında oluşan aerodinamik yüklerin diğer parçaları da koparmasına yol açmış olabilir. Bu tarz kazalarda her şey saniyeler içinde gelişir.”
UÇAĞIN YAŞI NE KADAR ETKİLİ OLABİLİR?
Bateman’a göre C-130’ların “yaşlanma” biçimi otomobillerden tamamen farklı. Bu uçaklar düzenli modernizasyonlardan geçiyor ve güncel uçuş standartlarına uygun tutuluyor.
“C-130 son derece dayanıklı ve güvenilir bir platformdur. Dünyada en uzun süredir üretimi devam eden askeri uçak modelidir ve savaş dışı görev kayıtları da oldukça olumludur.”
