Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump altı yıl aradan sonra Beyaz Saray’da buluştu. Görüşmenin en önemli gündemi, Türkiye’ye 2021’de S-400 alımı nedeniyle uygulanan CAATSA yaptırımları oldu. Trump, yaptırımların kaldırılabileceği mesajını vererek, Türkiye’nin F-35 programına dönüşü için kapı araladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump, altı yıl aradan sonra Beyaz Saray’da bir araya geldi. Tarihi zirvede en dikkat çeken başlık, Washington’un Türkiye’ye uyguladığı CAATSA yaptırımları oldu. Trump, görüşme öncesinde yaptığı açıklamada, Türkiye’ye yönelik yaptırımların “kaldırılabileceği” mesajını verdi.
Peki CAATSA nedir ve Türkiye’ye nasıl yansımıştı?
ABD’nin ulusal güvenliğine tehdit olarak gördüğü İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye karşı 2017’de devreye aldığı CAATSA, bu ülkelerle savunma ve istihbarat alanlarında iş birliği yapan devlet ve kurumlara da yaptırım uygulanmasını öngörüyor. Yasanın ilk hedefi Çin olmuştu.
Türkiye’ye yönelik yaptırımlar ise Nisan 2021’de yürürlüğe girdi. Gerekçe, Ankara’nın Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemi oldu. Karar doğrultusunda ABD Hazine Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı’nı (SSB) yaptırım listesine aldı.
Buna göre: SSB’nin ABD’den ürün ve teknoloji için ihracat lisansı alması yasaklandı, ABD finans kuruluşlarından 12 ay vadeli, 10 milyon doları aşan kredi ve borçlanması engellendi.
İki NATO müttefiki arasında uzun süredir gerginliğe yol açan bu yaptırımların kaldırılması artık daha güçlü bir ihtimal olarak görülüyor. Zira CAATSA kararları Kongre tarafından alınsa da, uygulama yürütmenin yetkisinde. Bu da Trump’ın isterse yaptırımları askıya alabileceği anlamına geliyor. Türkiye’nin yeniden F-35 yeni nesil savaş uçağı programına dönüşü de CAATSA yaptırımlarının kaldırılmasına bağlı görünüyor.
Yaptırımlar neler getirdi?
ABD Hazine Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı'nı (SSB) yaptırım listesine eklemişti.
Böylece Başkanlığın ABD'den ekipman ve teknoloji ihracat lisansı alması ve uluslararası finans kuruluşlarının kredilerinden faydalanaması engellenmişti.
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ile üst düzey yetkililerinden Mustafa Alper Deniz, Serhat Gençoğlu ve Faruk Yiğit'i yaptırım listesine eklenmişti.
Yaptırım kapsamına alan kişi ve kurumlara ABD'ye giriş yasağı getirilmiş, ABD'den gayrimenkul edinmeleri ve döviz üzerinden işlem yapmaları da engellenmişti.
Yaptırımlara konu olan kişi ya da kurumlarla ABD'nin ihale ya da sözleşme yapması da engellenmişti.
