Ticaret savaşları kızışıyor. 2 Nisan’ı ‘Kurtuluş Günü’ ilan eden ABD Başkanı Trump, bugün Beyaz Saray’ın Gül Bahçesi’nde ABD’ye gümrük vergisi uygulayan her ülkeye istisnasız gümrük vergisi açıklayacak. AB, Çin ve BRICS ülkelerinden misillemelerle küresel ekonominin daha da dalgalanabileceği uyarısı yapılıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın bugün Beyaz Saray’da düzenlenecek “büyük” bir etkinlikle tüm dünyaya yönelik ek gümrük vergileri açıklaması bekleniyor. Trump’ın uzun bir süredir “Kurtuluş Günü” olarak tanımladığı 2 Nisan duyurusu, Oval Ofis’in önündeki Gül Bahçesi’nde gerçekleştirilecek ve programda kabine üyeleri de hazır bulunacak.
KARŞILIKLI VERGİ PLANI
ABD Başkanı’nın planına göre Washington, dünya üzerinde ABD’ye gümrük vergisi uygulayan her ülkeye istinasız olarak karşılıklı gümrük vergisi duyuracak. Cumhuriyetçi Başkan, bu politikasının ABD’yi yabancı ürünlere bağımlılıktan kurtaracağını öne sürüyor. Pazartesi akşamı Oval Ofis’te gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, ABD’nin tüm dünya tarafından 50 yıldır “soyulduğunu” iddia etti. “Muhtemelen en çok sevdiğim terim Amerika’nın kurtuluşu. Bu ülkenin kurtuluşu, çünkü inanılmaz. Bakın, 36 trilyon borcumuz var ve bu uzun süredir birikiyor … çarşamba günü göreceksiniz. Karşılıklı olacak. Yani, bizden ne ücret alırlarsa biz de onlardan o ücreti alacağız” dedi. ABD Başkanı, karşılıklı gümrük vergileriyle bu sorunun çözülebileceğini vurguladı.
TRUMP NEDEN GÜMRÜK VERGİSİ KOYMAK İSTİYOR?
Başkan Trump gümrük vergilerini ekonomik stratejisinin ana eksenlerinden biri haline getirdi.
Amerika'nın ticaret dengesini yeniden kurmak, ABD'nin diğer ülkelerden ne kadar satın aldığı ve onlara ne kadar sattığı arasındaki farkı azaltmak istiyor. ABD, 2024 yılında 900 milyar dolarlık ticaret açığı verdi. 4 Mart'ta ABD Kongresinde konuşan Trump şunları söyledi:
"Dünya üzerindeki neredeyse her ülke tarafından onlarca yıldır kazıklanıyoruz ve artık bunun olmasına izin vermeyeceğiz."
Trump, yeni tarifelerin:
ABD üretimini artıracağını,
İthalat bağımlılığını azaltacağını,
Vergi gelirlerini yükselteceğini,
İşsizliği azaltacağını,
Ekonomik büyümeyi teşvik edeceğini savunuyor.Tarifelerin hükümet için "oldukça astronomik" miktarlarda gelir yaratacağını ifade ederken, yabancı firmaları ABD'de üretim yapmaya teşvik edeceğini söyledi.
Trump 24 Mart'ta Güney Koreli otomobil üreticisi Hyundai'nin ABD'ye 21 milyar dolarlık yatırım yapacağını açıkladı ve tarifelerin Hyundai'yi operasyonlarını ABD'ye taşımaya ikna ettiğini savundu.
Trump'ın en üst düzey ticaret danışmanı Pete Navarro kısa süre önce gümrük vergilerinin büyük gelir getireceğini ve istihdam yaratacağını savundu.
Navarro, "Sadece otomobil ithalatına koyduğumuz vergi yıllık 100 milyar dolar gelir sağlayacak. Tüm tarifelerle 600 milyar dolar, yani ABD'ye yapılan toplam mal ithalatının yaklaşık beşte biri kadar gelir elde edebiliriz" dedi.
Beyaz Saray, yüzde 10 genel ithalat vergisinin yaklaşık üç milyon yeni istihdam yaratabileceğini öne sürdü.
GÜMRÜK VERGİLERİ ABD'Yİ VE DİĞER ÜLKELERİ NASIL ETKİLEYECEK?
Gümrük tarifeleri, ithalat üzerine konulan vergiler anlamına geliyor. Peki, bu vergileri kim ödeyecek?
Teknik olarak cevap basit: ABD'ye mal getiren şirketler.
Ancak tarifelerin yükselmesiyle birlikte, firmaların bu maliyetleri azaltmanın yollarını araması mümkün.
Tedarikçileri değiştirmek, iş ortaklarına maliyetleri paylaşmaları için baskı yapmak veya Amerikalı tüketicilere daha yüksek fiyatlarla yansıtmak gibi seçenekler değerlendirilebilir.
Pek çok firma, fiyat artışına gitmeye hazır olduklarını söylüyor. Ancak fiyatları çok yükseltirlerse de tüketiciler alışveriş yapmamayı tercih edebilir.
Bu ekonomik dinamikler, ABD içinde ve küresel çapta ekonomik bir durgunluk riskini artırıyor.
ABD'ye ihracat yapan pek çok yabancı şirket, Amerikan pazarına olan bağımlılığı nedeniyle bu durumdan olumsuz etkilenebilir.
Trump, şirketlerin tarifelerden kaçınmak için üretimlerini ABD'ye taşıyabileceklerini söylüyor. Ancak bu, yüksek istihdam maliyetleri ve yeni fabrikalar kurmanın zorlukları göz önüne alındığında, hızlı veya kolay bir çözüm değil.
Ayrıca döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve diğer ülkelerden gelebilecek misilleme önlemleri de bu süreçte belirsizlik yaratıyor.
Bu nedenle, Trump'ın küresel ticareti yeniden şekillendirme girişiminin etkileri, bugünkü açıklamadan çok daha uzun bir süre boyunca hissedilebilir.
Ekonomistler, tarifelerin Amerikan tüketicileri için fiyatları artıracağını ve ABD'li üreticilerin maliyetlerini yükselteceğini belirtiyor.
Ayrıca, diğer ülkelerin misilleme vergileri ABD ihracatına zarar verebileceği konusunda da uyarılar var.
Moody's Analytics'e göre yeni gümrük vergileri, ABD ekonomisinin büyümesini önümüzdeki yıl yüzde 0,6 azaltabilir ve 250 bin ABD'li iş kaybı yaşayabilir.
Araştırma şirketine göre, ihracatlarında ABD'ye büyük ölçüde bağımlı olan Kanada ve Meksika doğrudan resesyona sürüklenebilir.
