Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 şiddetindeki iki deprem sonrasında 10 ilimizde büyük bir yıkım yaşandı. Binlerce bina yıkıldı, binlercesi de kullanılamaz hale geldi. Geride kalan enkazın boyutunun tam 230 milyon ton olduğu ve bunun Erciyes Dağı büyüklüğünde olduğu belirtiliyor.
Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası geride dev enkaz yığınları kaldı. Bu enkazlarla ilgili değerlendirmelerde bulunan atık yönetimi uzmanı Ali Rıza Önder, depremlerde bulunan enkazın en az 230 milyon ton olduğunu söyledi.
Deprem bölgelerinde arama-kurtarma çalışmaları sürse de artık sonra gelinmiş durumda. Çalışmaların tamamlanmasıyla da geride kalan enkazların ne yapılacağı konuşulmaya başlandı.
Hürriyet'in haberine göre; 4T (temiz çevre, temiz enerji, temiz tarım ve temiz beslenme ) Platformu Başkanı ve atık yönetimi uzmanı Ali Rıza Öner bir grup gazeteciye yaptığı değerlendirmede, enkazların ve evsel atıkların bertarafı için ABD, Çin ve Meksika’da daha önce yaşanan depremlerin ardından izlenen bertaraf yol haritasının incelendiğini ifade etti.
‘HASTALIK RİSKİ ARTACAK’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 13 Şubat 2023 tarihli Hasar Tespit Çalışması’nda yer alan bilgilere atıfta bulunan Öner, “33 bin 143 binada yer alan 153 bin 506 bağımsız birimin acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkık olduğu tespit edilmiş durumda. Her bir konut yaklaşık 75 metreküp beton enkazı demek.
ERCİYES DAĞI BÜYÜKLÜĞÜNDE
Ev içindeki eşyalar ve diğer donatılar da hesaba katılınca her bir konut için yaklaşık 750 metreküp hafriyat ortaya çıkıyor. En iyimser tahminle 115 milyon metreküp evsel Enkaz söz konusu. Buna sanayi ve işyerlerinden kaynaklanan enkaz dahil değil. Evsel enkazın yoğunluğu metreküp başına 2 tona yakın. Yani, Erciyes Dağı büyüklüğünde 230 milyon ton enkaz söz konusu. Bunun her biri 20 tondan 11 milyon 500 bin seferlik kamyonla taşınması gerekiyor” diye konuştu.
Enkazda evsel atıkların da bulunduğunu dile getiren Öner, “Buzdolaplarındaki etler, sebzeler, kuru gıdalar gibi organik maddeler de var. Havalar ısınıp yağmurlar başladığında bütün bu organik atıkların üzerinde mikroorganizmalar hızla çoğalacak. Çoğalan bakteri ve virüs gibi hastalık yapıcılar-patojenler salgın hastalık riskini had safhaya çıkaracak. Evlerdeki ilaçlardan kaynaklanacak kimyasal kirlilik ve elektronik cihazların neden olacağı ağır metal kirliliği kanserojen etkiyi gündeme getirecektir” dedi.
ÜÇ AŞAMALI PLAN
Enkazların bertarafı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri ile atık yönetimi uzmanlarının bir araya geldiği belirtildi. Öner, enkazın bertarafı ve geri dönüşümü için hızla gerekli tesislerin kurulması gerektiğini belirterek, enkazın bertarafının 3 aşamada yapılmasının planlandığını kaydetti.
Öner, öncelikli olarak enkazların kentlerin dışındaki geçici depolama alanlarına süratle taşınması gerektiğini belirterek, “Ardından ayrıştırma süreci gelecek ve son olarak kalıcı bertaraf tesislerinde atıkların geri dönüşümü sağlanacak. Kalan atıkların en aza indirilebilmesi için beton parçalarından parke-bordür üretiminin de gündemde olması gerekiyor” dedi.
