Uzun süredir kullanıcılarının kişisel bilgilerine erişebildiği iddiasıyla etik tartışmalarının odağında olan sosyal medya platformu Facebook, sansüre başladı. SÖZCÜ gazetesinin 3 milyon 675 bin kişinin takip ettiği hesabından yapılan paylaşımlara sınırlama getirdi.
ABD ve Avrupa Birliği’nde çok eleştirilen Facebook’un doğruluk kontrolü uygulaması, Türkiye'de tartışılır hale geldi. Yayıncı için sansür, okuyucu için ise bir ceza uygulamasına dönüşen sistem nedeniyle okuyucular; takip ettikleri Facebook sayfalarının gönderilerini kendi ana sayfalarında görememeye başladı.
Tarafsızlığı ve yetkinliği tartışılan teyit.org’un, ‘yalan haber’ olarak işaretlediği içerikler yüzünden Türkiye'deki birçok yayın organının Facebook'taki sayfalarından yapılan paylaşımlara erişim sınırlandırılıyor.
TEK BİR İÇERİK VEYA İFADE İÇİN ON BİNLERCE HABERE SANSÜR!
Türkiye’de sosyal medyaya yansıyan şüpheli bilgiler ve medyanın gündeme getirdiği haberleri doğrulama taahhüdüyle faaliyet gösteren teyit.org, Mayıs 2018'de Facebook ile sözleşme imzaladı.
Facebook'un Türkiye'deki üçüncü taraf haber doğrulama organizasyonu olan teyit.org, aldığı yüz binlerce dolar karşılığında Facebook'ta asılsız olduğunu iddia ettiği haberleri işaretliyor ve yayıncıları “yalan haber üreten mecra” olarak nitelendiriyor.
En küçük bir fikir, ifade hatta bazen bir kelime nedeniyle yalan haber yayıncısı olarak işaretlenen sayfalardan yapılan paylaşımlarına takipçilerine erişimi düşürülüyor.
Facebook’un kriterleri tartışılan uygulaması, haberciler ve yayıncılar üzerinde sansür etkisi yaratıyor. İfade özgürlüğüne darbe vuran uygulama nedeniyle, birçok yayıncı, Facebook dışında alternatif sosyal medya uygulamalarına ağırlık vermeye başladı.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR
Yayıncı haber ya da yazıyı kendi internet sitesinde yayınlıyor. Ardından ne zaman ya da nasıl olduğu bilinmeyen bir süreçte teyit.org devreye girip haberi inceliyor.
İnceleme sonrası yazıda hata ya da yanlışlık varsa yayıncı uyarılmadan ‘yalan haber’ olarak işaretleniyor ve Facebook’a bildiriliyor. Bu aşamadan sonra Facebook devreye giriyor.
Sadece hatalı içerik değil, yayıncıya ait Facebook sayfasına yaptırım uygulanıyor, sayfanın erişimleri düşürülüyor. Yasal olarak link kaldırma talep etme yetkisi olmayan Facebook, yayıncıdan linki kaldırmasını değil düzenlemesini istiyor.
KÖŞE YAZILARINA BİLE…
Bu sırada, kullanıcıların sayfanın tüm gönderilerinin daha az görmesi ya da hiç görmemesi sağlanıyor. Bu şekilde hatalı ya da tartışmaya açık haber yayınlayan kuruma gizli bir ‘trafik kesme’ ya da ‘trafik engelleme’ cezası veriliyor.
Uygulama nedeniyle Facebook, kullanıcılarının, haber ve köşe yazılarına ilişkin görüşlerini ifade etme ve konuyla ilgili tartışma imkanını elinden almış oluyor.
Bir süredir devam eden bu uygulama öyle bir hal aldı ki, teyit.org artık köşe yazarlarına bile müdahale ederek yazılarda değişiklik talep edebiliyor.
Söz konusu organizasyonun fikir ve ifade özgürlüğüne yönelik bu dayatmasını ise Facebook yönetimi görmezden geliyor.
FACEBOOK ÜÇ MAYMUNU OYNUYOR
Mesleki birikimleri, gazetecilik deneyimleri sınırlı teyit.org ekibinin erişim kısıtlamasıyla sonuçlanan ve geçmişte de çok sayıda hatalı değerlendirmeye yol açan rapor üretim sürecinin yanı sıra Facebook'un konuya ilişkin tutumu da tepki çekiyor.
Tek bir içerik nedeniyle her gün milyonlarca kişinin ziyaret ettiği haber mecralarının tüm haberlerine toptancı bir bakış açısıyla erişim sınırlaması getirilmesi Facebook'u bir sansür merkezi haline getiriyor.
Bu konuyla ilgili yayıncılarının tepkilerine de kulak tıkayan Facebook, SÖZCÜ'nün 3 milyon 675 bin kişinin takip ettiği sayfadan yaptığı haber paylaşımlarını bir süredir engelliyor.
Basın ve fikir özgürlüğüne açıkça müdahale eden Facebook, haber doğrulama sürecini bağımsız ve tarafsız medya üzerinde bir baskı aracı olarak kullanıyor.
Kaynak: Sözcü Gazetesi
