Yıllar sonra Türkiye’nin seçim haritasında renkler değişti. Ortaya çıkan tablo, ANAP’ın büyük hüsran yaşadığı 1989’daki yerel seçimi anımsattı. Seçimin en büyük sürprizi, Türkiye genelinde AK Parti’nin kurulduğu günden bu yana ilk kez bir seçimde ikinci parti olması ile yaşandı. Hürriyet gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi de bugünkü köşesinde 31 Mart yerel seçimlerini değerlendir. ‘Sandıktan 18 mesaj çıktı’ diyen Selvi, “Bu seçimlerde sandıktan iktidara ve muhalefete yönelik önemli mesajlar çıktı.” dedi.
Selvi'nin “Millet iradesine saygı gösterilmeli” başlıklı yazısı şöyle;
Bu seçimlerde sandıktan iktidara ve muhalefete yönelik önemli mesajlar çıktı.
Milletin iradesine saygı duymak gerekiyor. Milletin kararının başımızın üstünde yeri var. Milletin seçim sandığından verdiği mesajı da doğru okumalı. Seçim sonuçlarıyla kavga edilmez. Akıllı siyaset, sandıktan ders çıkarır. Seçmenlerin verdiği mesajları doğru analiz eder.
ERDOĞAN: SAYGI DUYUYORUZ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimlere ilişkin ilk değerlendirmesinin milletin kararına saygı duyuyoruz şeklinde olması şaşırtıcı değil. Demokrasilerde son söz sahibi millettir.
Bu seçim sonuçları Türk siyaseti açısından nasıl sonuçlar doğuracak iyi gözlemlemek gerekiyor.
ERDOĞAN’DAN 4 MESAJ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim mesajı merak ediliyordu. Erdoğan mesajlarını yine balkon konuşmasında verdi. Ama bu balkon konuşması farklıydı. Zafer anında balkon konuşması yapmak güzeldir ama zor günde partisinin balkonuna çıkmak önemliydi. Lider zor dönemde partisinin başında olandır.
1- “31 Mart seçimleri bizim için bir yenilgi değil bir dönüm noktasıdır” dedi. Bu bir bitiş değil yeni bir başlangıç mesajını verdi.
2- Seçim sonuçlarına ilişkin kucaklayıcı mesajlar verdi. “Bu seçimin galibi millettir. Demokrasimizdir. 85 milyondur” diye konuştu.
3-Yola devam mesajı verdi. “Girdiğimiz her seçimi kazandık. Bu kez böyle oldu. Şimdiye kadar hep başardık. Başararak yola devam edeceğiz” dedi.
4-Seçim sonuçlarına göre partide değişim mesajı verdi.
1989 VE 1994 SEÇİMLERİ
1989 seçimlerinde milletimiz ANAP’ı uyarıp SHP’ye kredi açmıştı. Ama SHP bunu değerlendiremedi. 1994 yerel seçimlerinde halkımız Refah Partisi’ne kredi açtı. Refah Partisi o şansı iyi değerlendirdi. Önce yerel yönetimlerde sonra Türkiye’de iktidar oldu. AK Parti hem yerel de hem genel seçimlerde seçmenlerden aldığı krediyi doğru değerlendirdiği için iktidarını korudu. Bakalım CHP bu seçim sonuçlarını nasıl yönetecek?
EKONOMİ VE EMEKLİLER
1- Bu seçimler yerel seçimlerdi ancak seçim sonuçlarına ekonomi ve emekliler damga vurdu.
2- Ancak sadece ekonomi ve emeklilerle izah edilemeyecek bir sonuçla karşı karşıyayız. Yeni bir rüzgâr esti. Seçmenler Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’a kredi açtı.
3- Bu bir yerel seçim. Genel seçimler 2023 yılında 14 ve 28 Mayıs tarihlerinde yapıldı. Bu sonuçların genel siyaset üzerinde etkisi elbette olacaktır. Ama onun ötesinde anlamlar çıkarmak zorlama olur.
CHP’YE KREDİ AÇTI
4- Bu seçimlerde halkımız yerel yönetimlerde CHP’ye bir alan açtı. ‘Yerel seçimlerde çalış başarılı ol. Benim sana önyargım yok’ dedi. CHP bu krediyi iyi değerlendirir yerel yönetimlerde başarılı olursa, 2028 seçimlerinde iktidar adayı olabilir. Ama bu sonuçlar üzerinden erken seçim kampanyası açarsa seçmenlerin verdiği mesajı yanlış değerlendirmiş olur. Sandıktan erken seçim mesajı çıkmadı. CHP’ye 5 yıl yerel yönetimlerde hizmet et sonucu çıktı.
1989 SEÇİMLERİ
5- 1989 seçimlerinde İstanbul, Ankara ve İzmir’i SHP’ye vererek seçmen benzer bir mesaj vermişti. SHP, 1989 seçimlerinde yüzde 28 oy almıştı. Ama bunu iyi değerlendirmediği için 2 yıl sonra yapılan genel seçimlerde oy oranı yüzde 20’ye düştü. 1991 seçimlerinde DEP’lileri listelerinden Meclis’e taşımak SHP’ye 8 puan kaybettirmişti.
ERKEN SEÇİM OLMAZ
6- Seçim sonuçları üzerinden erken seçim tartışmasını başlatmak sandıktan çıkan sonucu yanlış değerlendirmek olur. Erken seçim için ya Meclis’te 360 milletvekili ile karar alacaksınız ya da cumhurbaşkanı seçimlere götürecek. Bunun dışında başka bir yol yoktur.
İSTANBUL’U KAZANDI
7- Bu seçim bir anlamda İstanbul seçimleriydi. Ekrem İmamoğlu, İstanbul’u kazanmayı başardı. CHP, İstanbul ve Ankara’da arayı açarken diğer yerlerde büyükşehir belediyelerini korumayı başardı. Bursa’da olduğu gibi onlara yeni yerler ekledi.
8- Bu seçimlerde gözler Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın üzerindeydi. İki belediye başkanı oylarını artırarak Türk siyasetinde varlıklarını perçinlediler.
İMAMOĞLU VE YAVAŞ REKABETİ
9- Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş, 2028 seçimlerinde cumhurbaşkanı adaylığının favori isimleri. Seçmen ne Ekrem İmamoğlu’nu ne Mansur Yavaş’ı bu yarışta öne çıkarmadı, ikisini de yarış pistinde tuttu. Bundan sonra İmamoğlu ve Yavaş yarışına tanıklık edeceğiz. İmamoğlu ve Yavaş rekabetini takip etmekte yarar var.
ÖZGÜR ÖZEL’E YARADI
10- CHP’nin seçim başarısı Özgür Özel’in koltuğunu da sağlama almasına neden oldu. Artık CHP Genel Başkanlığı koltuğuna rahat oturabilir.
11- Özgür Özel seçimlerden sonra sorumlu bir açıklama yaptı. Kucaklayıcı bir dil kullanarak seçimlerin kaybedeni olmadığını söyledi.
KILIÇDAROĞLU BİTTİ
12- Seçim sandığı CHP’deki 1 Nisan senaryolarını bitirdi. Kemal Kılıçdaroğlu’nun siyasi geleceği kalmadı.
AKŞENER İSTİFA EDECEK Mİ
13- Bu seçimler Meral Akşener ve İYİ Parti açısından tam bir hüsranla sonuçlandı. Seçimlere, “Hür ve müstakil olarak girme kararı” alan İYİ Parti silindi. Meral Akşener seçimi kaybederse evine döneceğini açıklamıştı. İYİ Parti’de Akşener’in istifası bekleniyor.
YANLIŞ ADAY SEÇİM KAYBETTİRİR
14- Yerel seçimler yanlış adayda ısrar edildiği taktirde seçimin kazanılamayacağını gösterdi.
15- Cumhurbaşkanı Erdoğan 2019 yerel seçimlerinde İstanbul ve Ankara’nın kaybedilmesine rağmen parti yönetiminde ve Kabine’de değişiklik yapmamıştı. Bu kez nasıl hareket edeceği merak ediliyor.
