Rahim ağzı kanserine yol açan HPV virüsü aşısının ücretsiz yapılmasıyla ilgili iki senedir yürütülen mücadele sonuç vermiş, Sağlık Bakanı Koca "Aşılamaya başlayacağız" demişti. Koca'nın açıklamalarının üzerinden 8 ay geçmesine rağmen herhangi bir düzenleme yapılmadı. Aşının tek bir dozu ise 2 bin 575 TL'ye çıktı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın uzun zamandır ücretsiz olması için kampanya yürütülen HPV aşısına dair 8 ay önce verdiği sözler havada kaldı.
Rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlayan bu aşıların ücretsiz yapılması için yürütülen kampanyalar sonrası Koca, 2022 Kasım’da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda açıklama yapmış ve “Belirlenen bir grupla aşılamaya başlayacağız ve kapsamını kademe kademe genişleteceğiz” demişti.
Ancak araya şubatta Kahramanmaraş merkezli depremlerin girmesiyle bu konuda mücadele veren sağlık emekçilerinin deprem bölgesine gitmesi, sonrasında da seçimlerin yapılmasıyla HPV aşılarıyla ilgili verilen mücadele aksadı. Bakan Koca’nın kasım ayındaki açıklamalarına ilişkin herhangi bir düzenleme açıklanmadı.
Hem bu aşılarla ilgili kamuoyunun bilgilenmesini sağlamak hem de ücretsiz aşılama yapılması için gündem oluşturmak amacıyla iki senedir mücadele yürüten eczacılardan Cem Kılınç’ın verdiği bilgiye göre, aradan geçen 8 ayda ise bu aşının tek bir dozu yüzde 29 ila yüzde 52 aralığında zamlanarak 2 bin 500 TL’yi aştı.
Bu aşının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanması için sivil toplum kuruluşlarının onlarca dava açıp, kazandığını anımsatan Kılınç, HPV aşısının ulusal aşı takvimine alınmasını ve BAE dahil olmak üzere birçok ülkede ücretsiz uygulanan bu aşının Türkiye’de de ücretsiz olarak uygulanmasını talep ettiklerini söylüyor.
3 DOZUNUN FİYATI 8 BİN TL’YE DAYANDI
Çoğunlukla cinsel ilişki yoluyla bulaşan, bunun yanı sıra umumi tuvaletler gibi ortak alanlarda da bulaşmanın yaşanabildiği HPV virüsü için, Türkiye’de uygulanan aşı ‘gardasil aşısı.’
Şu anda bulunan gardasil aşısı ise Gardasil-9 olarak biliniyor ve bu aşı Türkiye'deki HPV aşısı ulusal aşı takviminde ve SGK ödeme listesinde bulunmuyor.
Yalnızca kadınlarda değil, erkeklerde de kanser türlerine yol açan; bu yüzden de hem kız hem erkek çocuklarına yapılan bu aşı 9-14 yaş arasına 2 doz, 14 yaş üstüne ise 3 doz uygulanması gerekiyor.
Tek dozunun fiyatı 2023 Ocak’ta 1993 TL olan bu aşı, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan Euro kuru 2023 Temmuz itibarıyla yüzde 30,5 oranında artırılınca zamlandı ve 2 bin 575 TL’ye çıktı.
Yani 9-14 yaş aralığı için bu aşının maliyeti ocak ayında 3 bin 989 TL iken temmuz itibarıyla 5 bin 150 TL’ye çıktı; 14 yaş üstü için ise 2 bin 979 TL’den 7 bin 725 TL’ye ulaştı.
TOPLUMSAL BASKI MÜCADELEYLE KIRILDI AMA…
Fiyatların geldiği seviyenin yanı sıra bu aşıda yaşanan zorluklardan bir tanesi de virüsün cinsel yolla bulaşıyor olmasından dolayı bireylerin hissettiği toplumsal baskı.
Cem Kılınç, sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamasında, farkındalık oluşturmak amacıyla köylerde, mahallelerde ve üniversitelerde yaptıkları etkinliklere katılan insanların bu virüsle ilgili sorunlarını cinsel yolla bulaştığı için dile getiremediğini ve haklarını talep edemediğini anlatıyor.
Ancak yürüttükleri mücadele sonrası bu konuyla ilgili taleplerin meşru zemin kazanarak yaygınlaştığını vurgulayan Kılınç, “Bu mücadele sonuç verdi ve Sağlık Bakanı Koca da konuyla ilgili açıklama yaptı ancak o günden bu yana herhangi bir gelişme yaşanmadı” dedi.
BAKAN ‘YOL HARİTAMIZ HAZIR’ DEMİŞTİ, 8 AY GEÇTİ
Sağlık Bakanı Koca, 24 Kasım 2022’de Meclis’teki Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde rahim ağzı kanserine sebep olan HPV'nin tespiti ve bulaşmanın engellenmesi amaçlı aşıyla ilgili yol haritalarının hazır olduğunu söylemişti.
“HPV taramalarında yerli test kiti uygulamasına önümüzdeki günlerde geçiyoruz. HPV aşısı içinse yaş gruplarını dikkate alan bir plan hazırlığındayız” diyen Koca, şöyle demişti:
“HPV aşısının uygulanması konusunda da bir çekincemiz asla yok ancak ülkemizin sosyal gerçekliklerinden kopuk kararlar alınmasının kimseye de bir faydası yok.
Bu açıdan, yaptığımız planlamaya göre, yaş gruplarını ve medeni hâl durumlarını dikkate alan bir plan hazırlığındayız; belirlenen bir grupla aşılamaya başlayacağımızı ve kapsamını kademe kademe genişleteceğimizi ifade etmek isterim.”
MAHKEME SGK’NIN ÖDEMESİNE HÜKMETMİŞTİ
Öte yandan, mayıs ayına gelindiğinde ise yeni bir gelişme olmuş; Kadın üyesinin, rahim ağzı kanseri yapan virüs suşlarını önleme oranı yüzde 99,7 olan HPV aşısının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmemesi üzerine mahkemeye başvuran Birlik ve Dayanışma Sendikası, açtığı davayı kazanmıştı.
Buna göre mahkeme, SGK’nın HPV aşı ücretini başvuru tarihinden itibaren yasal faiziyle ödemesine hükmetmişti.
Ancak bu, yalnızca bir örnek.
Geçen sene bakanın açıklamasından önce, HPV aşısının ücretsiz olması gerektiğini savunan kadın derneklerinin açtığı davalar sonucu emsal bir karar verilmiş; karara göre SGK’nın aşı bedelini geri ödemesine hükmedilmişti.
