Kira artış oranlarına ilişkin yapılan yüzde 25 azami artırım oranı düzenlemesine ilişkin olarak Adalet Bakanı Yılmaz Tunç açıklamada bulundu. Bakan Tunç, yüzde 25'lik artış oranının 2 Temmuz 2023'ten itibaren bir yıl daha geçerli olacağını söyledi. Peki, kira artış oranına ilişkin kiracı ve ev sahipleri nasıl bir yol izleyecek? İşte 5 soru ve yanıtı...
Kira artış oranlarına ilişkin yapılan yüzde 25 azami artırım oranı düzenlemesine ilişkin olarak Adalet Bakanı Yılmaz Tunç açıklamada bulundu. Tunç, yüzde 25'lik artış oranının 2 Temmuz 2023'ten itibaren bir yıl daha geçerli olacağını söyledi.
Bakan Tunç'un açıklamaları şöyle:
KONUTLARDA KİRA ARTIŞ SINIRI
Biz Adalet Bakanlığı olarak teknik desteğimizi hazırladık. Meclis de bayramdan sonra toplandığında ilk işlerden bir tanesi, gelecek olan torba kanunda da bu düzenleme yasalaşmış olacak. Ve geçerliliği de 2 Temmuz 2023'ten itibaren 1 yıl süreyle devam etmiş olacak.
NOTERLERDE GAYRİMENKUL SATIŞI
4 Temmuz'dan itibaren uygulamaya geçecek önemli bir düzenlemeydi. Noterlerimizde gayrimenkul satışı yapılabilecek. Bu tabi önemli, artık nöbetçi noter uygulamasıyla hafta sonu da açık oluyorlar. Taşınmaz satışı şimdi noterlerde de imkanlar getirildiği için hafta sonlarında da taşınmaz satışı gerçekleşmiş olacak.
Geçen yasama dönemimizde yasalaştırdığımız bir konuydu. Bu da vatandaşlarımıza kolaylık sağlanması noktasında çok önemli bir düzenlemeydi. Hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN AÇIKLAMIŞTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Grup Toplantısı'nda dün "Geçici düzenleme ile yenilenen kira artırım oranını 25 ile sınırlamıştık. Yenilenecek sözleşmeler içinde aynı uygulamayı sürdüreceğiz" ifadelerini kullanmıştı.
KİRACI VE EV SAHİPLERİ NASIL YOL İZLEYECEK?
1. Yeni zam sınırı dönemi ne zaman başlayacak, nasıl uygulanacak?
Kiraya zam TÜİK’in açıkladığı 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapılıyordu. Örneğin son açıklanan oran yüzde 63.72 oldu. Ancak geçen yıl yapılan düzenleme ile tavan zam oran belirlendi ve “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında (1 Temmuz dahil) yenilenen sözleşmelerde, kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak” denildi. Önümüzdeki günlerde yasalaşacak düzenleme ile sürenin bir yıl daha uzaması bekleniyor. Bu durumda temmuz ve sonrasındaki aylarda sözleşme yenileme döneminde konut kirasında yıllık Artış yüzde 25 olacak. (Farklı bir oran belirlenmezse) Yani son enflasyon rakamlarını baz aldığımızda 3 bin lira olan kira 4 bin 912 bin liraya çıkacakken, sınırlama ile 3 bin 750 lira olabilecek.
ARA ZAM YAPILAMAZ
2. Ev sahibi ara zam isteyebilir mi?
Kira sınırından sonra kimi ev sahipleri yüzde 25’i yeterli bulmadığı için ara zam istemeye başladı. Kiracısı ile yeni rakam için uzlaşanlar da ‘ilk 6 ay için bu rakam’ pazarlığına girdi. Ancak kirada ara zam istenilmesi yasal değil. Kiraya zam yılda bir kez ve sözleşme yenileme döneminde yapılır.
UZLAŞMAK ZORLAŞTI
3. 5 yılı dolduran kiracılar için süreç nasıl ilerleyecek?
Mevcut sistemde ev sahibi 5 yılı dolduran kiracısı için kira tespit davası açabiliyor. Bu yolla ‘kira bedeli düşük kaldı, mahkemece yeniden belirlensin’ diyor. Hukukçular uzun süren dava süreçleri nedeniyle taraflara uzlaşmasını tavsiye etse de mümkün olmuyor. Çünkü eski kira ile talep edilen rakam arasında makas ciddi oranda açıldı. Kiracının 5 bin lira, ev sahibinin 10 bin kira dediği yerde 7-8 bin liradan el sıkışılıyordu. Şimdi 5 bin kira ödenen evde ev sahibi 30-40 bin lira istediği için orta yol bulunamıyor. Peki bu durumdaki kiracı ne yapacak? Eğer bir uzlaşma yoksa ve dava açıldıysa kiracı yasal oranda zam yaparak devam edebilir. Ta ki mahkeme sonuçlanana kadar. Dava sonucunda kiracının yeni kira bedelinden ödeme yapması, eğer karar verildiyse geçmiş dönem zam farkını da ödemesi gerekir.
4. Zam oranını beğenmeyen tahliye isteyebilir mi?
Kira piyasasında son yıllarda yaşanan en büyük sorun haksız tahliyeler. Ev sahibi evi daha yüksek fiyatla başkasına kiralamak için türlü bahanelerle ‘Evimden çık’ diyor. Ancak daha yüksek kira için hiçbir kiracı tahliye edilemez. Ancak ev sahibi kendisinin ya da bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı varsa, ihtiyaç nedeniyle tahliye isteyebilir. Böyle bir durumda da evi üç yıl başkasına kiralayamaz, kiralarsa eski kiracısına tazminat öder. Bir de 10 yıl sözleşme uzama süresi dolan kiracılar için gerekçe göstermeden tahliye istenebilir.
EVDEN ÇIK DİYEMEZ
5. Ev satılırsa kiracı ne yapacak?
Eski kiracısı olan ve istediği orandan zam yapamayan kimi ev sahipleri mülklerini satma yolunu seçiyor. Evi yeni alan kişi de rakamı düşük bulduğu için eski kiracıyı çıkarıp, yeni rakamla yeni kiracı bulmak istiyor. Ancak kişinin kiracılı bir ev alması her şartta kiracıyı tahliye etme hakkı vermez. Yeni malikin kendisinin veya ailesinin taşınmaza ihtiyacı olduğunu ispat etmesi gerekiyor. Eğer yeni malik kiracıyı haksız yere tahliye ederse üçüncü kişilere üç süre ile kiraya vermesi yasak.
