Avrupa Birliği’nin (AB), 2019’da yürürlüğe giren Dijital Tek Pazarda Telif Hakları Direktifi, aralarında Google gibi internet devlerinin yer aldığı bilgi toplumu hizmet sağlayıcılarının basın içeriklerinin çevrimiçi olarak ticari amaçla kullanımını yasaklıyor.
Google’ın ilgili direktif kapsamında üç yüzden fazla medya kuruluşuyla kullanılan haberlere telif ödenmesi konusunda anlaşmaya varması ilk adım niteliğinde. Google’ın bu uygulamayı önümüzdeki dönemde daha yaygın hale getirmesi bekleniyor. Bu doğrultuda çok sayıda görüşme yürütülürken, Türkiye’nin de telif yasasını çıkarması, ülkedeki medya kuruluşlarının da Google ile masaya oturması bakımından önem taşıyor.
ALMANYA LİDER KONUMDA
Google’ın adımı medya kuruluşlarıyla yıllardır süren mücadelenin sonunda geldi. AB direktifi, Google ve benzeri platformların telif hakları konusunda içerik sağlayıcılarla doğrudan müzakereye girmesine olanak tanıyor. Şu aşamada anlaşma sağlanan üç yüzden fazla medya kuruluşunun büyük bölümü Almanya’dan. Teknoloji devinin Almanya’da anlaşma imzaladığı medya kuruluşları arasında Frankfurter Allgemeine Zeitung, Der Spiegel ve Die Zeit da var. Almanya’da anlaşma sağlanan kuruluşların toplam sayısı 220.
ÜCRETLER BELİRSİZ
Ulusal, yerel ve uzmanlaşmış medya organlarını kapsayan anlaşmalar şimdilik Almanya, Macaristan, Fransa, Avusturya, Hollanda ve İrlanda’ya yayılmış durumda. Önümüzdeki dönemde kapsama alanının genişlemesi ve uygulamanın AB’nin diğer ülkelerinde de devreye sokulması öngörülüyor. Ödeme kapsamına girmesi muhtemel medya kuruluşlarının sayısı ise “binlerce” olarak ifade ediliyor. İçeriklere ne kadar ödeme yapılacağı konusunda detay vermeyen Google, geçen yıl Fransa’da bir grup basın kuruluşuna üç yıllığına 62 milyon Euro ödeme yapmayı kabul etmişti. Google ve benzer nitelikteki diğer internet şirketleri üzerindeki baskı sadece AB ile sınırlı değil. Avustralya ve Kanada da medya kuruluşlarına kullanılan içerikle ilgili ödeme yapılmasını mecbur kılan yasaları devreye soktu.
1 MİLYAR EURO BÜTÇE AYRILDI
2019 yılında Avrupa Birliği, telif haklarıyla ilgili 2019/790 sayılı Dijital Tek Pazar (DSM) Yönergesini kabul ederek yürürlüğe koydu. Yapılan düzenlemeyle birlikte; Google, Yahoo ve Yandex gibi internet arama motorlarının gazeteci, yazar ve müzisyen gibi yayıncıların ürettiği içerikleri kullanarak yarattıkları servisler için lisans anlaşması imzalaması zorunlu kılındı. AB, bu düzenlemeyle amacının, kendi birliğinin kültürel mirasını korumak ve yayıncılar ile sanatçıların haklarını adil şekilde almalarını sağlamak olduğunun altını çizdi. Google ise 2020 yılında dünyadaki basın yayıncılarını “Google News Showcase” üzerinden desteklemek amacıyla 1 milyar Euro bütçe ayırdığını duyurdu.
Kaynak: Hürriyet- Güven ÖZALP
