İşçilerin hakları için mücadelesinden doğan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de Emek ve Dayanışma Günü adıyla resmi bayram olarak kutlanıyor. Covid-19 salgını nedeniyle 2 yıldır meydanlarda kutlanamayan 1 Mayıs için bu yıl İstanbul'da adres Maltepe, Ankara'da Tandoğan, İzmir'de ise Gündoğdu meydanları...
Türkiye haftalık ortalama 45.6 saatlik mesai ile OECD’de Kolombiya’dan sonra en çok çalışılan ülke. Mesai çok uzun ancak çalışanların büyük bölümünün eline geçen asgari ücret açlık sınırının yüzde 20 altında.
Çok çalışıyor, az kazanıyoruz. Türkiye 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı, emekçilerin büyük bir hızla fakirleştiği bu günlerde kutluyor. Yayınlanan son verilere göre Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi 38 ülke içinde Türkiye 45.6 saatlik mesai ortalaması ile en çok çalışılan ikinci ülke. Bu kadar çalışmaya emekçilerin büyük bölümünün kazandığı maaş olan asgari ücret 4.253 TL ve bu Türk-İş'in son açıkladığı 5.323 TL'lik açlık sınırının yaklaşık yüzde 20 altında. OECD'de en çok çalışılan ülke olan Kolombiya'da haftalık ortalama mesai 47.6 saat. Türkiye'nin ardından üçüncü sıradaki ülke ise 44.7 saat haftalık çalışma ortalaması ile Meksika.
1 GÜN FAZLA MESAİ
OECD'de son hesaplamalara göre ortalama haftalık 37 saat çalışılıyor. Yani bütün bu bölge içinde en mutsuz insanların yaşadığı ülke olan Türkiye'de emekçiler ortalama bir OECD emekçisinden 8.6 saat, yani neredeyse 1 gün daha fazla çalışıyor. Peki en az çalışılan ülkeler hangileri? Son araştırmada vatandaşlarının en fazla ‘mutluyum' dediği ülke olan Hollanda, 29.5 saatlik haftalık ortalama çalışma ile en az çalışılan ülke olarak öne çıkıyor. Onu 32.5 saatlik haftalık çalışma ile Danimarka ve 33.6 saat ile Norveç izliyor. İngiltere'de insanlar haftada ortalama 36.3 saat, ABD'de ise 38.7 saat çalışıyor.
İstihdam oranında son sıradayız
Türkiye, OECD ülkeleri içinde en düşük istihdam oranına sahip ülke. 2021 son çeyrek verilerine göre, Türkiye yüzde 51.8'lik istihdam oranı ile dipte. Bu oran derin bir işsizliğe işaret ediyor. Türkiye'nin üzerinde yüzde 58.7 ile Kosta Rika ve 59.2 ile Yunanistan var. En yüksek istihdam oranı ise yüzde 81.8 ile İzlanda ve yüzde 80.8 ile “mutlu” Hollanda'da.
NASIL DOĞDU?
ABD'de işçilerin, günlük çalışma sürelerinin 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadeleyle ortaya çıkan 1 Mayıs, 1886'da başlatılan kitlesel grevlerle yaygınlaşarak küresel nitelik kazandı. 1889'da II. Enternasyonalin Paris'teki kongresinde yılda bir günün, dayanışmaları amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı. Amerikalı sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi.
TÜRKİYE'DE 1 MAYIS
1911: İşçi Bayramı, Osmanlı Devleti sınırlarında ilk kez Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlandı.
1912: İstanbul'da ilk kutlama yapıldı.
1922: Türkiye Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde Ankara'da kutlandı.
1923: Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1 Mayıs'ta resmi olarak bayram kutlaması yapıldı.
1977: Taksim Meydanı'nda düzenlenen 1 Mayıs programında, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ates sonrasında 36 kişi yaşamını yitirdi.
1981: 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs bayram olmaktan çıkarıldı.
2009: 1 Mayıs, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi.
100 İŞÇİDEN 14'Ü SENDİKALI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş kollarındaki işçi ve sendikaların üye sayılarına ilişkin Ocak 2022 istatistiğine göre, Türkiye'de 15 milyon 294 bin 362 işçiden 2 milyon 189 bin 645'i sendika üyesi. Bu rakamlara göre işçilerde sendikalaşma oranı yüzde 14,32 düzeyinde.
Türk-İş, 1 milyon 213 bin 439 ile en fazla üyeye sahip konfederasyon unvanını korurken, Türk-İş'i 727 bin 187 üyeyle Hak-İş, 212 bin 593 üyeyle DİSK izliyor.
En fazla üyeye sahip işçi sendikaları ise 243 bin 643 üyeyle Hizmet-İş, 224 bin 823 üyeyle Türk Metal, 184 bin 845 üyeyle Öz Sağlık-İş, 120 bin 479 üyeyle Genel-İş, 116 bin 154 işçiyle Belediye-İş, 114 bin 233 üyeyle Koop-İş ve 114 bin 233 üyeyle Tez Koop-İş olarak sıralanıyor.
Kaynak: Sözcü- Özlem Ermiş Beyhan
