ABD Çin'e yüzde 104 gümrük vergisi uygulamaya başladı, diğer 'karşılıklı' vergiler yürürlüğe giriyor. Küresel piyasalar ticaret savaşları karşısında diken üstünde bekliyor.
Trump yönetimi, Çin mallarına %34'lük karşılıklı gümrük vergisine ek olarak %50 gümrük vergisi uygulama tehdidini yerine getirerek Çin mallarına uygulanan toplam gümrük vergisi oranını %104'e yükseltti. Çin ve ABD'nin diğer 184 ticaret ortağına yönelik yüksek oranlı yeni vergiler yürürlüğe girdi.
Trump'ın Pazartesi günü Çin'in ilk misillemesine yanıt olarak yeni vergileri tehdit etmesinin ardından Çin'in yenilenen ticaret savaşında “sonuna kadar savaşma” sözü vermesiyle birlikte, gümrük vergisi artışı Salı günü ABD-Çin ticari ilişkilerinde kötüleşmenin başını çekti. Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt Salı günü yaptığı açıklamada “Çin'in misilleme yapması bir hataydı” dedi.
Gümrük vergisi tartışmaları, Hazine Bakanı Scott Bessent'in müzakereler hakkında konuşmaya başlama çabasıyla yükselişe geçen ABD hisse senetlerini sarsmaya devam etti. Başlıca endeksler Çin'deki gelişmelerin etkisiyle öğleden sonra U dönüşü yaparak koyu kırmızıda kapandı.
Salı günü Trump, Çin'in yanı sıra diğer ülkelerin de müzakere etmeye istekli olduğunu iddia etti. Bu görüşmelerin Japonya ve Güney Kore ile başladığı bildirildi. Pazartesi günü öğleden sonra Beyaz Saray'da konuşan Trump şunları söyledi: “Her ülkeyle adil ve iyi anlaşmalar yapacağız ve eğer yapmazsak, o zaman onlarla hiçbir şey yapmayacağız.”
2 Nisan'da Trump, ABD'ye gelen tüm mallara %10'luk genel bir gümrük vergisi getirdiğini açıkladı. Başkan ayrıca, ticarette algılanan adaletsizlik açısından “en kötü suçlular” olarak tanımladığı 185 ülkeden gelen mallara 9 Nisan'da yürürlüğe girmesi planlanan yeni vergiler ekledi.
Çeşitli ülkeler hala nasıl karşılık vereceklerine (ya da vermeyeceklerine) karar verirken, şirketler de büyük ölçüde fiyatları artırarak yeni gerçekliğe uyum sağlamaya başladı. Bazı ülkeler de yeni gümrük vergileriyle karşılık verdi: Kanada, ABD'den ithal edilen bazı araçlara yeni vergiler getirdiğini duyururken, AB de bir dizi karşı önlem hazırlıyor. Politika kapsamında 27 ülkeli AB bloğuna uygulanan tarife oranı %20 ve AB'nin ABD'ye ihracatının yaklaşık %70'i bu kapsama giriyor.
Piyasalar tarafında ise ticaret savaşlarının resmen sert şekilde başlamış olması satışları körüklüyor.
BORSALARDA DÜŞÜŞ YAŞANIYOR
Tarifelerin devreye girmesiyle birlikte küresel borsalarda da satış baskısı yaşanıyor.
Dün %3’ün üzerinde primle açılan ABD borsaları, günü düşüşle tamamladı. Bugün de ABD vadeli endekslerinde sabah saatlerinde %1’in üzerinde düşüşler devam ediyor.
Avrupa borsalarının ortalama göstergesi olan “STOXX 600” endeksinde vadeli işlemlerde düşüş %3’e yaklaştı.
Asya Pasifik piyasaları da güne negatif başlıyor. Japonya borsasında %3 civarında düşüş yaşanırken, Çin borsasında “yatay görünüm” dikkat çekiyor.
BÜYÜME BEKLENTİLERİ DÜŞÜYOR!
Bu arada ABD’li Citi analistleri, son dönemdeki gerginliklerin ardından ABD ile Çin arasında bir anlaşma ihtimalini düşük gördüklerini öne sürerek; Çin için 2025 büyüme tahminlerini 0,5 puan düşürdü ve yüzde 4,2′ye çekti.
Çin yönetimi de bu hafta, büyümeyi desteklemek için faizleri düşürebileceği ve mali harcamaları artırabileceği sinyalini vermişti.
Öte yandan Morgan Stanley ve Goldman Sachs da Çin’in bu yıl %4,5 büyüyebileceğini ancak bu tahmin üzerinde “aşağı yönlü” risklerin arttığını bildirmişti.
