Reuters'ın bankacı kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, bugün yükselen doların ateşini düşürmek için Merkez Bankası'nın rekor düzeyde döviz satarak piyasaya sürdüğü iddia edildi.
Türkiye'nin lirası Çarşamba günü yüzde 12,7'ye kadar değer kaybetti ve dolar karşısında 42 kuruşla tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi. Yetkililerin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın başlıca siyasi rakibini gözaltına almasının ardından tahvil ve hisse senetleri de sert düşüşler yaşadı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na yönelik bu hamle , muhalefet tarafından "darbe girişimi" olarak nitelendirilirken, ülke genelinde muhalif isimlere yönelik aylardır devam eden ve muhalifleri susturmaya yönelik siyasallaştırılmış bir girişim olarak kınanan saldırgan hukuki baskının bir sonucu gibi görünüyor.
İmamoğlu'nun önümüzdeki günlerde ana muhalefetin cumhurbaşkanı adayı olarak açıklanması bekleniyordu.
Lira, Salı günü 36.67'de kapandıktan sonra, 1016 GMT'de dolar karşısında 38.90'dan işlem gördü; daha önce ulaştığı tüm zamanların en düşük seviyesinden gelen kayıplarının bir kısmını telafi etti - ancak yine de Temmuz 2023'ten bu yana en büyük düşüşünü yaşadı. Daha önceki 42'ye düşüş, liranın kayıtlara geçen en büyük mutlak günlük hareketlerinden birini işaret ediyordu.
Türkiye'nin uluslararası devlet tahvilleri de daha uzun vadeli vadelerde en keskin düşüşlerin yaşanmasıyla baskı altına girdi. 2045 vade 1,6 sent düşerek 85,117 sente, yani 2017'den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
ING'nin EMEA FX ve sabit getiri stratejisti Frantisek Taborsky, "Bu sabah Türkiye'de, olası bir cumhurbaşkanı adayı olan İstanbul Belediye Başkanı'nın tutuklanmasının ardından tahviller ve dövizler baskı altına girdi" dedi.
"(Türkiye lirası) şu anda bizim görüşümüze göre gelişmekte olan piyasalar alanında en çok pozisyon alan carry-trade'dir ve ani bir hareket potansiyel olarak daha fazla çıkışa yol açabilir. Öte yandan, yerel bankaların döviz desteği sağladığını görmeliyiz."
PARA POLİTİKASI
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasaların sağlıklı işleyişini sağlamak için gereken her şeyi yaptıklarını söyledi ancak ayrıntı vermedi.
Bankacılar , Türk Merkez Bankası'nın liradaki çöküşün ardından en az 5 milyar dolarlık döviz satışı yaptığını hesaplarken , bazılarına göre günlük satış 10 milyar dolara ulaşmış olabilir.
Analistler ve yatırımcılar, merkez bankasının aylardır para biriminin gerçek anlamda değer kazanmasını sağlaması nedeniyle liradaki sert düşüşün faiz indirim döngüsünü geciktirebileceği veya durdurabileceği endişesiyle, bunun para politikası üzerindeki olumsuz etkisinden de endişe duyuyor.
Merkez bankası, Erdoğan'ın desteklediği ve ekonominin aşırı sıcak seyretmesine ve enflasyonun %70'i aşmasına neden olan yıllardır uygulanan alışılmadık ekonomik politikaları ve kolay parayı tersine çeviren 18 aylık sıkılaştırma çabasının ardından Aralık ayında ilk kez bir gevşeme döngüsüne girmişti . Erdoğan, merkez bankasının daha geleneksel bir politika için attığı adımları destekledi.
Bir bankacı, "Bu döviz şoku karşısında faiz oranlarını şimdilik olduğu gibi tutmaları gerekiyor" dedi.
Hisse senetleri de yatırımcıların hukukun üstünlüğü konusundaki endişelerini yansıtarak düştü. Türk blue-chip hisse senetleri (.XU100), yeni sekme açaryaklaşık %6 düşüşle 2023 sonundan bu yana en kötü günlük performansını göstermeye hazırlanıyor.
Bankacılık alt endeksi (.XBAN), yeni sekme açar%9,67 düştü. Borsa İstanbul, ana BIST 100 endeksinin erken işlemlerde %6,87 düşmesi ve piyasa genelinde devre kesicinin devreye girmesinin ardından işlemlerin geçici olarak durdurulduğunu duyurdu.
"İmamoğlu'nun diplomasının iptal edilmesi ve gözaltına alınmasının ardından bir satış dalgası tetiklendi. Son günlerde yabancı yatırımcı girişleri oldu... ancak şu anda siyasi belirsizlik hakim ve yabancı yatırımcıların ülkeyi terk etmesiyle ilgili endişeler arttı," dedi ALB Yatırım'da algoritmik operasyonlar yöneticisi Serhat Başkurt.
Başkurt, borsadaki düşüşün önümüzdeki günlerde de sürmesini beklediğini söyledi.
Borsa İstanbul, BIST 50 endeksi için kısa satış işlemlerinde uptick kuralının Çarşamba günü uygulanacağını söyledi. Kural, kısa satışların önceki işlemden daha yüksek bir fiyattan yapılmasını gerektiriyor.
