Özellikle kek, kurabiye, krema gibi pastane ürünlerine parlak, kırmızı bir renk vermek için kullanılan gıda boyası eritrosin, kanserojen etkisi sebebiyle ABD’de tamamen yasaklandı.
Türkiye’de ise yönetmeliğin kısıtlamasına rağmen, E 127 adıyla da bilinen bu maddenin internette birçok sitede satışı var. Uzmanlar denetleme gelmesi konusunda çağrı yapıyor. Gazeteoksijen'den Talia Boşnak'ın haberi şöyle;
Yiyecek ve içeceklere parlak, kiraz kırmızısı bir renk veren eritrosin adlı sentetik gıda boyası, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yasaklandı. Kırmızı No.3 ya da E 127 adıyla da bilinen bu boyanın özellikle kek, kurabiye, krema gibi pastane ürünlerinde, aynı zamanda ilaç ve kozmetiklerde de kullanılabildiği vurgulanıyor. ABD’de yasaklanma sebebi, henüz insanlar üzerindeki etkisi kanıtlanmasa da, erkek laboratuvar sıçanlarında meydana gelen hormonal bir mekanizma nedeniyle kansere yol açması.

Türkiye’de ise, gıda katkı maddeleri yönetmeliğine göre E 127 aslında sadece “kokteyl kirazları ve kiraz şekerlemeleri”nde kullanılabiliyor. Ayrıca, üründe yüzde 0.02 oranında kullanım şartıyla. Öte yandan, bu düzenlemeye rağmen çeşitli e-ticaret sitelerinde eritrosinin "pembe toz gıda boyası” başlığıyla satılıyor. 50 gram için ortalama fiyatı 450 TL. Uzmanlar ise, internetteki bu satışların halk sağlığını tehdit ettiğini, öte yandan boyanın mevzuattaki gibi sadece kiraz şekerlemelerinde değil, unlu mamüllerde, kokteyllerde veya bazı ecza ürünlerinde güzel bir görüntü için kullanıldığını söylüyorlar.

Kanserojen ürün tamamen yasaklanmalı
Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık, ABD’deki kararı emsal almamız gerektiğinin altını çiziyor ve ekliyor: “Bir maddenin kanserojen etkisi tespit edildiyse, artık belirli alanlarda sınırlı kullanımı değil, tamamen yasaklanması gerekir. Çünkü kanserojen ürünlerde limit değer artık geçerli olmaz. Türkiye’de şu an internette her yerde bu gıda boyasının satışı var. Bunların nerelerde, hangi oranda kullanıldığı denetlenmiyor. Üstelik sadece internet satışları değil, özellikle kurabiye, kek gibi pastane ürünlerinde güzel gözükmesi için yasak olmasına rağmen kullanılması mümkün. Denetleme eksikliklerinden bunları tespit edemiyoruz. Tek çözüm, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Türkiye’de de bu ürünün kullanımını tamamen yasaklaması.”
Pancar kökü tozu daha iyi bir seçenek
Gıda Mühendisleri Birliği Sektör Komisyon Başkanı Osman Işık’a göre ise, büyük üreticilerden ziyade küçük ve denetimsiz işletmelerde eritrosin kullanılabiliyor. Işık, eritrosinin kanserojen etkisi dışında yol açabileceği farklı sağlık sorunlarını ve bu madde yerine kullanılabilecek daha güvenli alternatifleri anlatıyor: “Eritrosine yüksek dozlarda maruz kalmak, tiroid bezi üzerinde toksik etkiler yaratabilir ve tiroid hormon seviyelerini etkileyebilir. Bunun dışında hassas kişilerde cilt döküntüsü veya kaşıntı gibi alerjik reaksiyonlar görülebilir. Çocuklarda ise dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sebep olduğunu gösteren bazı araştırmalar bulunuyor. Halbuki bu sağlık riskleri yerine, ürünlerde aynı kırmızı tonları elde etmek için farklı doğal alternatifler mevcut. Örneğin, pancar kökü tozu (E162) ya da üzüm, böğürtlen, vişne gibi bitkilerden elde edilen antosiyaninler (E163) gibi. Bunlar eritrosinden uygun fiyatlı ürünler fakat doğal içerikler olduğu için daha solgun ve mat bir görünüm sağlıyorlar.”