Dünyanın en sık kullanılan yapay tatlandırıcılarından biri ve şeker ikamesi olan aspartamın, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından kanserojen madde olarak ilan edilmesi bekleniyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), dünyanın en yaygın yapay tatlandırıcılarından biri olan aspartamı gelecek ay olası kanserojen olarak ilan edecek. Genellikle ilaçlarda, hazır ürünlerde ve Diyet gıdalarda sıkça tatlandırıcı olarak kullanılan aspartam, temmuz ayında DSÖ’nün kanser araştırma birimi olan Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı tarafından ilk kez “insanlar için olası kanserojen” kategorisinde listelenecek.
90’DAN FAZLA ÜLKE KULLANIYOR…
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 1981 yılında tüketimine yeşil ışık yakıldığından beri aspartamın güvenliğini beş kez gözden geçirdi ve bugüne kadar 90’dan fazla ülke aspartamın kullanımını onayladı. Ancak DSÖ, geçtiğimiz günlerde aspartamın güvenliğini yeniden değerlendirmek için iki toplantı düzenlemiş ve tatlandırıcı hakkında yeni uyarılar duyurabileceğinin sinyalini vermişti. DSÖ’nün Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi de aspartam kullanımını gözden geçiriyor. Komitenin bulgularını Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın kararını açıkladığı gün, yani 14 Temmuz’da kamuoyuna duyurması bekleniyor. Aspartamın kanserojen olarak ilan edilmesi gıda endüstrisinde tartışmalara neden olabilir.
EN YAYGIN TATLANDIRICI…
1981’den bu yana kabul edilen günlük limitler dahilinde tüketilmesinin güvenli olduğu belirtilen Aspartam, tüm dünyada yaygın şekilde kullanılan bir tatlandırıcı çeşidi. Şeker ikamesi olarak da kullanılan aspartam, kola ve diyet içeceklerin birçoğunda, meşrubatlarda, meyveli yoğurt ve sütlerde, kahvaltılık gevreklerin içerisinde ve hazır tatlılarda, diyabet hastalarının kullandığı neredeyse tüm gıdalarda ve ketçap gibi soslarda bulunuyor. Hangi hastalıklara neden olduğu hakkında uluslararası anlamda kabul edilmiş bir veri bulunmayan aspartam, bazı bilim insanlarına göre, beyin tümörü, zekâ geriliği, kalp ve kanser hastalıklarına neden oluyor ancak bunlar FDA tarafından onaylanmış değil. Net zararları kanıtlanmamış olan aspartam, bazı uzmanlara göre, kesin şekilde kanserojen yapıda, bazılarına göre ise güvenle kullanılabilir.
14 TEMMUZ’DA DUYURULACAK
Laboratuvar ortamında üretilen aspartamın, kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ve şekere göre 200 misli daha tatlı.
Aspartam, en tartışmalı tatlandırıcıların başında geliyor. Şekerden çok daha tatlı olan bu maddenin zararlı olup olmadığı, bulunduğu yiyecekler ve hastalıklara neden olup olmadığı araştırılıyor. Peki Aspartam nedir?
ASPARTAM NEDİR?
Aspartam, kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester olan bir tatlandırıcıdır. Kimyasal olarak aspartat ve fenil alanin aminoasitlerinden oluşmuş bir dipeptidin metil esteridir. Çay şekerinden 180 kat daha tatlıdır. İlk kez James M. Schlatter tarafından 1965 yılında keşfedilmiş, ABD'de 1974'te kullanımının onaylanmasından sonra uzun süre güvenilirliği tartışma konusu olmuştur. Aspartam kullanım güvenliği açısından ciddi tartışmalara neden olmuş, yapılan araştırmalarda bir zararı olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır. Avrupa Birliği'nde gıda katkı maddesi olarak E951 kod adını almıştır.
ASPARTAM ZARARLI MIDIR?
Aspartam; dünyanın 90'dan fazla ülkesinde gıda ve sağlık alanındaki yetkili kurumlar kullanımını onaylamıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, son 8 yıllık dönemde yapılan geniş kapsamlı tüketim değerlendirmeleri ve diğer ülkelerde yapılan çalışmalar, günlük aspartam tüketiminin ABD Yiyecek ve İlaç Dairesi (FDA) ve diğer yetkililer tarafından belirlenen kabul edilebilir günlük miktarların çok altında olduğunu göstermiştir. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü'nün Gıda Katkı Maddeleri Uzman Komitesi, Avrupa Birliği Yiyecek Bilimsel Komitesi ve FDA tarafından uzun yıllar boyunca incelenmiş ve güvenli olduğu tespit edilmiştir.
ASPARTAM HASTALIKLARA NEDEN OLUR MU?
Aspartamın hangi hastalıklara neden olduğu hakkında uluslararası anlamda kabul edilmiş bir veri bulunmuyor. Kimi bilim insanları, aspartamın; zeka geriliği, beyin tümörü, kalp ve kanser hastalıklarına neden olduğunu ifade etmişlerdir. Ancak bunlar FDA tarafından onaylanmamıştır.
ASPARTAM KANSERE NEDEN OLUR MU?
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) kanser araştırma kolu olan Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), aspartamın ilk kez "kanserojen" olarak listeleneceğini açıklasa da Uluslararası Tatlandırıcılar Birliği (ISA) Genel Sekreteri Frances Hunt-Wood, "IARC bir gıda güvenliği kuruluşu değildir ve aspartamla ilgili incelemeleri bilimsel olarak kapsamlı değildir ve büyük ölçüde itibarını yitirmiş araştırmalara dayanmaktadır" dedi.
ASPARTAM HANGİ YİYECEKLERDE BULUNUR?
Kola ve bazı diyet içeceklerde,Meyveli yoğurt ve sütlerde,
Meşrubatlarda ve soğuk içeceklerde,
Kahvaltılık gevreklerin içerisinde ve hazır tatlılarda,
Diyabet hastalarının kullandığı bazı gıdalarda,
Konserve meyveler ile ketçap gibi ürünlerde aspartam bulunur.
