Malatya Yeşilyurt Belediyesi tarafından proje kapsamında hizmet damgalı pasaport düzenlenerek Almanya'ya gönderilen 45 kişiden 43'ünün geri dönmemesiyle ilgili yürütülen soruşturmayla ilgili Danıştay kararını verdi.
Danıştay 1. Dairesi, Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar ve 3 belediye çalışanı hakkında İçişleri Bakanlığı'nın verdiği soruşturma izninin kaldırılmasını oy çokluğuyla kabul etti.
‘Gri Pasaport Skandalı’ olarak Türkiye ve Almanya gündemine oturan ‘insan kaçakçılığı’ skandalına ilişkin İçişleri Bakanlığı tarafından Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar, başkan yardımcıları Bekir Karakuş ve Şahin Özer ile Temizlik İşleri Müdür Vekili İsa Yumuk hakkında verilen idari soruşturma izni, Danıştay 1. Dairesi tarafından oy çokluğu ile kaldırıldı.
Malatya Yeşilyurt Belediyesi tarafından Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği üyeleri "Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek" adlı proje kapsamında gri pasaportla Almanya'ya gönderilmiş, ancak 45 kişiden 43'ünün geri dönmediği ortaya çıkmıştı.
Başlatılan soruşturma kapsamında eski Yeşilyurt Belediye Başkan Yardımcısı Bekir K., Bingöl’ün Servi beldesinin eski Belediye Başkanı Ali A. ve Almanya’da olayın organizatörü konumundaki Ersin K. “göçmen kaçakçılığı” suçlamasıyla tutuklanmıştı. Yeşilyurt eski Belediye Başkan Yardımcısı Bekir K. yapılan itiraz üzerine, daha sonra adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti.
İçişleri Bakanlığı da 15 Nisan 2021 tarihinde Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar, Belediye Başkan Yardımcıları Bekir Karakuş ve Şahin Özer ile listesi verilen kişilerin aracı derneğe üye yapılmasını sağlayan belediye çalışanı İsa Yumuk hakkında soruşturma izni vermişti.
Bakanlığın kararına Başkan Çınar ve diğer 3 kişi itiraz etti. İtirazı değerlendiren Danıştay 1. Dairesi, 4 kişi için verilen idari soruşturma iznini 2'ye karşı 3 oy çokluğu ile kaldırdı. Danıştay kararında, olaydan Malatya Valiliği sorumlu tutuldu. İki üye ise, çoğunluğun kararına karşı muhalefet şerhi koydu ve gerekçelerini karara yazdı.
Kararda, pasaportların yetkili olan Malatya Valiliği'nce verildiği belirtilerek "İlgili pasaport talep formlarının kişiler adına doğrudan pasaport düzenlenmesi sonucunu doğurmayacağı, adlarına pasaport düzenlenmesi talep edilen kişilere pasaport verilmesi, yurt dışına çıkışlarında sakınca görülmemesi sorumluluğunun Valiliğe ait olduğu, ilgililerin eylemlerin protokol imzalanmasından ve kişiler için pasaport düzenlenmesi talebinden ibaret olduğu" ifade edildi. Kararda şunlar kaydedildi:
"Kaldı ki, protokol imzalaması eyleminin tek başına suç oluşturmayacağı, ayrıca İsa Yumuk'a isnat edilen eylemlerin adı geçen belediyedeki görevi sebebiyle olmadığı, bu nedenlerle ilgililere isnat edilen eylemlerin, haklarında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından, itirazların kabulüne ve İçişleri Bakanının soruşturma izni verilmesine ilişkin kararının kaldırılmasına oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.”
İÇİŞLERİ BAKANLIĞININ SORUŞTURMA İZNİ GEREKÇELERİ..
Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar hakkında İçişleri Bakanlığının “Soruşturma izni" kararında “Söz konusu usulsüz iş ve işlemlerle anılan protokol uyarınca 15.2.2020 -27.2.2020 tarihleri arasında toplam 53 kişinin Hannover'e ziyareti amacıyla Malatya İlinde ikamet etmeyen, tanımadıkları kişiler adına hizmet damgalı pasaport düzenlenmesini sağlamak. Söz konusu usulsüz iş ve işlemlerle anılan protokol uyarınca 16.9.2020 -28.9.2020 tarihleri arasında toplam 44 kişinin Hannover'e ziyareti amacıyla Malatya İlinde ikamet etmeyen, tanımadıkları kişiler adına hizmet damgalı pasaport düzenlenmesini sağlamak.” gerekçesi yer aldı.
İçişleri Bakanlığının “Soruşturma İzni” kararında Belediye Başkan Yardımcısı Bekir Karakuş hakkında “Belediyelerin görev, sorumluluk ve yetki alanları belediye sınırları ile kısıtlı olduğu, kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan derneklerle ancak en büyük mülki idare amirinin izniyle ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği, bu projelerin de belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarıyla ilgili olabileceği açık olduğu halde, anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak Yeşilyurt’ta faaliyet göstermeyen, Malatya merkezli olup kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan, pek çoğu Malatya İli sınırları dışında ikamet eden kişilerin usulsüz olarak üye kayıtlarının yapıldığı Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği ile mülki idare amirinin izni olmaksızın belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikte ihtiyacı olmayan Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek adlı proje kapsamında çevre, eğitim ve kültür amacıyla 15.2.2020-27.2.2020 tarihleri arasında Dernekten 51 kişinin, Yeşilyurt Belediyesinden de 2 kişi olmak üzere toplam 53 kişinin Almanya'nın Hannover şehrine ziyaret gerçekleştirmesi yolundaki 5.2.2020 tarihli protokolü̈ imzalamak.” gerekçesine yer verildi.
Belediye Başkan Yardımcısı Şahin Özer’e de “Belediyelerin görev, sorumluluk ve yetki alanları belediye sınırları ile kısıtlı olduğu, kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan derneklerle ancak en büyük mülki idare amirinin izniyle ortak hizmet projeleri gerçekleştirebileceği, bu projelerin de belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarıyla ilgili olabileceği açık olduğu halde, anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak Yeşilyurt’ta faaliyet göstermeyen, Malatya merkezli olup kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan, pek çoğu Malatya İli sınırları dışında ikamet eden kişilerin usulsüz olarak üye kayıtlarının yapıldığı Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği ile mülki idare amirinin izni olmaksızın belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikte ihtiyacı olmayan Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek adlı proje kapsamında çevre, eğitim ve kültür amacıyla 16.9.2020-28.9.2020 tarihleri arasında Dernek üyesi 45 kişinin Almanya'nın Hannover şehrine ziyaret gerçekleştirmesi yolundaki 24.8.2020 tarihli protokolü̈ imzalamak.” gerekçesiyle soruşturma izni verildiği belirtildi.
Belediye çalışanı İsa Yumuk hakkında ise, “Dernek ile Belediye arasında irtibat ve işbirliği kurulmasını sağlayarak usulsüz olarak Dernek üyesi adı altında pek çok kişinin yurtdışına çıkışını sağlamak.” İddiaları yer alıyor.
3 HAKİME GÖRE SORUMLU YEŞİLYURT BELEDİYESİ DEĞİL, MALATYA VALİLİĞİ!
Danıştay'ın İlyas Arlı başkanlığında, Mevlüt Atbaş, Hicabi Ece, Cevdet Erkan ve Rasim Aytin'den oluşan 1. Dairesi, Çınar ile 2 yardımcısı ve 1 belediye çalışanı hakkında, adli yargılamanın önünü açan İçişleri Bakanlığı'nın soruşturma iznine bu 4 kişi tarafından yapılan itirazı görüştü.
Söz konusu daire, Başkan İlyas Arlı, üyeler Mevlüt Atbaş ve Rasim Aytin'in oylarıyla, bakanlığın soruşturma iznini kaldırırken, Hicabi Ece ve Cevdet Erkan adlı üyeler bu karara muhalefet ettiler.
Danıştay 1. Dairesi'nin, 3'e 2 oy çokluğuyla aldığı, Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar ile 2 yardımcısı ve 1 belediye çalışanının soruşturulmasını engelleyen kararının sonuç kısmı şöyle:
“..Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 9.3.2018 tarih ve E:31711 sayılı yazısıyla bütün Valiliklere gönderilen İkinci Nesil Pasaport Uygulama Talimatının 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında, hususi, hizmet ve umuma mahsus pasaportların İçişleri Bakanlığı adına Valiliklerce verileceği, valilerin bu yetkilerini vali yardımcılarına, kaymakamlara, il veya ilçe birimlerine devredebilecekleri, 16 ncı maddenin ikinci fıkrasının (ğ) bendinde başvurularda, şekli ve mensubu Genel Müdürlükçe belirlenen ve elektronik ortamda doldurulmuş matbu takip formlarının kabul edileceği, bu formların çalışanlar için eksiksiz olarak doldurulmuş olmasına, hak sahibi tarafından imzalanmış ve mensubu bulunduğu makamca imzalamaya yetkili kılınmış amir tarafından onaylanmış olmasına dikkat edileceği, 26 ncı maddesinin birinci fıkrasında, hizmet damgalı pasaportun, talep edenin mensubu bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine verileceği, birinci fıkrasında, belediye çalışanlarının yurtdışı görevlendirmelerinde, görev onayına istinaden düzenlenen belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanan hizmet damgalı pasaport talep formunun aranacağı, altıncı fıkrasında da, belediyelerin yurtdışında görevlendireceği kurum dışı kişiler için yapılacak hizmet pasaportu taleplerinin, belediye meclis kararı, Valilik oluru ve belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile başvurulması halinde karşılanacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, anılan mevzuat uyarınca hizmet damgalı pasaport vermeye yetkili makam olan İçişleri Bakanlığının verdiği yetkiye dayanarak söz konusu pasaportların Malatya Valiliğince verildiği, ilgili pasaport talep formlarının kişiler adına doğrudan pasaport düzenlenmesi sonucunu doğurmayacağı, adlarına pasaport düzenlenmesi talep edilen kişilere pasaport verilmesi, yurt dışına çıkışlarında sakınca görülmemesi sorumluluğunun Valiliğe ait olduğu, ilgililerin eylemlerin protokol imzalanmasından ve kişiler için pasaport düzenlenmesi talebinden ibaret olduğu, kaldı ki, protokol imzalaması eyleminin tek başına suç̧ oluşturmayacağı, ayrıca İsa Yumuk'a isnat edilen eylemlerin adı gecen Belediyedeki görevi sebebiyle olmadığı, bu nedenlerle ilgililere isnat edilen eylemlerin, haklarında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından, itirazların kabulüyle İçişleri Bakanının 15.4.2021 tarih ve Mül.Tef.Kur.Bşk.2021/114 sayılı soruşturma izni verilmesine ilişkin kararının kaldırılmasına..”
KARARA MUHALEFET EDEN ÜYELERİN GÖRÜŞÜ..
Karara muhalif kalan üyeler Hicabi Ece ve Cevdet Erkan’ın karşı oy gerekçesi ise şu şekilde:
“Dosyanın incelenmesinde, Malatya Kişisel Gelişim Dünyası Derneği ile Yeşilyurt Belediyesi arasında 2'si Belediyeden olmak üzere 53 kişinin 15.2.2020-27.2.2020 tarihleri arasında Hannover'e ziyareti için 5.2.2020 tarihli protokolün, 45 kişinin 16.9.2020- 28.9.2020 tarihleri arasında Hannover'e ziyareti için de 24.8.2020 tarihli protokolün imzalandığı, adı geçen Derneğin kamu yararına çalışan dernek statüsünü̈ taşımadığı, Dernekle imzalanan protokollerin ortak hizmet projesi niteliğinde olmadığı, proje konusunun da belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyacıyla ilgisi bulunmadığı, pek çok üyesi Malatya dışında ikamet eden Dernek ile mevzuata aykırı olarak ve mülki idare amirinin izni olmaksızın protokoller imzalandığı, ilk protokol uyarınca 2'si Belediyeden olmak üzere toplam 53 kişinin, ikinci protokol uyarınca da Dernek üyesi 45 kişinin Hannover'e seyahatinin uygun bulunduğu, Belediye çalışanı olmayan, Belediyeyle irtibatı bulunmayan toplam 96 kişinin Almanya'ya seyahati için protokoller imzalanarak bu kişilerin hizmet damgalı pasaport almalarının ve kolaylıkla yurtdışına çıkmalarının sağlandığı, pasaport talep formları düzenlenmeseydi ve Belediye tarafından görevlendirmeler yapılmasaydı, bu kişilerin hizmet damgalı pasaport almalarına imkan bulunmadığı, Hannover'e gitmesi öngörülen 98 kişinin sadece 2 tanesinin Belediye personeli olduğu, 96 kişinin Yeşilyurt Belediyesiyle hiçbir bağı bulunmadığı gibi pek çoğunun Malatya dışında ikamet ettiği göz önüne alındığında, bu projenin ve seyahatin Belediyeye ve belde sakinlerine hiçbir katkı sağlamadığının, bazı kişilerin yurtdışına çıkışı için Belediye imkanlarının ve yetkililerinin kullanılması amacı taşıdığının açık olduğu, her ne kadar pasaport düzenlemesi sorumluluğu Malatya Valiliğine ait olsa da, Meclis kararı alınıp usulsüz görevlendirmeler yapıldığı, usulsüz verilen pasaportların dayanağı talep formlarının Belediye Başkanlığı tarafından düzenlendiği, kaldı ki, bu kişilerin hizmet damgalı pasaport alarak harç̧ ödemedikleri, sadece defter bedeli ödedikleri, böylece usulsüz olarak adlarına pasaport düzenlenmesi sağlanan kişilerin kamu zararına da neden oldukları, bu nedenlerle ilgililere isnat edilen eylemlerin, haklarında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunduğu anlaşıldığından, İçişleri Bakanının 15.4.2021 tarih ve Mül.Tef.Kur.Bşk.2021/114 sayılı soruşturma izni verilmesine ilişkin kararına yapılan itirazların reddi gerektiğini oy çokluğuyla karara katılmıyoruz.”
HALEN 2 KİŞİ TUTUKLU..
Yeşilyurt Belediyesi’nin; yine belediye çalışanı bir kişinin aracılığıyla Malatya'da kurulu ‘Kişisel Gelişim Dünyası Derneği’nin, kendisine sunduğu ‘Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek’ adlı proje kapsamında, hizmet (gri) pasaportu çıkarttırarak 2 ayrı tarihte ve grup olarak Almanya’ya gönderdiği, tamamına yakını Malatyalı olmayan 96 kişinin Türkiye’ye dönmediği yolundaki iddialar üzerine Malatya Cumhuriyet Başsavcılığının başlattığı adli soruşturmada Yeşilyurt eski Belediye Başkan Yardımcısı Bekir Karakuş, Bingöl'ün Servi Beldesi Eski Belediye Başkanı Ali Ayrancı ve Almanya’da olayın organizatör konumunda olan Ersin Kilit “Göçmen Kaçakçılığı” suçlamasıyla 22 Haziran 2022 tarihinde tutuklanmıştı. Yeşilyurt eski Belediye Başkan Yardımcısı Bekir Karakuş yapılan itiraz üzerine, daha sonra adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti.
