Av. Tutku Sena SÖNMEZ KIRAÇ'ın yazısı…
Son dönemde konut bedellerindeki olağanüstü artış ve kira bedellerinin hayat pahalılığı karşısında oldukça yüksek meblağlara ulaştığı herkesin malumudur.
Kira artış oranı hususunda Türk Borçlar Kanununun açık hükmü sebebi ile tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre artış yapılması halinde dahi Mayıs 2022’ye ait tüketici fiyat endeksi kira artış oranı yüzde 34.46’dır. Söz konusu artış oranlarının gittikçe artması karşısında kiracılar mağdur duruma düşmekte, hayat pahalılığı karşısında ev sahipleri ise daha da artış yapma çabası içine girmekteydi.
Türkiye’nin gündemi haline gelen kira artış oranı konusunda geçtiğimiz günlerde yasa koyucu azami sınır getirerek bu tartışmalara son noktayı koydu.
“Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 8 Haziran 2022 tarihinde kabul edilip, 11 Haziran 2022 Cumartesi günü 31863 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı.
İlgili kanun doğrultusunda Türk Borçlar Kanununa geçici madde eklendi. Eklenen ek madde doğrultusunda konut kiraları bakımından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerli olacağı hüküm altına alındı.
Dolayısıyla, 11 Haziran 2022 ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında uygulanacak maksimum kira artışı yüzde 25 olacak.
Bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerli olacağı ve bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersiz olacağı düzenlemesi getirildi.
Burada önemle hatırlatmak gerekir ki, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde yeni kira yılında uygulanacak kira bedelinin belirlenmesi amacıyla kira bedelinin tespiti için mahkemeye başvurulabilmesi halen mümkündür.
Mahkeme tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (yeni değişiklik sebebi ile azami %25), kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde yeni kira bedeli belirlenebilecektir.
Dolayısıyla, hâkim tarafından kira bedelinin tespiti amacı ile açılacak davalar bakımından da yüzde 25 azami artış oranı geçerli olacaktır.
İlgili düzenlemenin ilk bakışta kiracılar lehine olduğu düşünülse de, uzun vadede ev sahiplerinin eski kiracılarını çıkartarak yeni kiracı arayışına girmelerine sebep olacağı açıktır.
Zira söz konusu artış oranı Haziran ayı için belirlenen tüketici fiyat endeksi on iki aylık ortalamasının yanında son derece düşük kalmaktadır.
Kira bedellerinin neredeyse 3 kata yakın bir artış yaşaması karşısında eski kiracısına yüzde 25 artış yapan ev sahibinin mağdur duruma düşürüldüğü, bu mağduriyeti de eski kiracıyı çıkararak daha yüksek bir bedelle konutunu kiralayarak gidermek isteyeceği açıktır.
Dolayısıyla getirilen azami tutarın iyi olup olmadığı tartışmalı olup, sürecin sonunda yine kiracıların mağdur durumda kalmasına sebep olacağı görüşündeyim.
Dilerim ki, tüketici fiyat endeksi on iki aylık ortalamaları %25 oranının altına düşer ve kiracılar artık daha fazla mağduriyet yaşamaktan kurtulur.
