NATO Dışişleri Bakanları, Afganistan gündemiyle olağanüstü toplandı. Toplantının ardından ortak bildiri yayınlandı. Bildiride, NATO’nun Afgan makamlara verdiği tüm desteğin askıya alındığı belirtildi. Öte yandan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Afganistan'daki son durum ve yeni Taliban yönetimiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu ve yöneltilen soruları cevapladı. Stoltenberg 'Türkiye kilit rol oynuyor' ifadesini kullandı.
NATO’nun yayınladığı bildiride, Afganistan’da şiddet olaylarının ve tansiyonun düşürülmesi çağrısı yapıldı. Bildiride, NATO, Afgan makamlarına verdiği tüm desteği askıya alındığı ifade edilerek şu ifadelere yer verildi:
“Afganistan'daki tüm tarafları, kadınların ve azınlık gruplarının anlamlı katılımı da dahil olmak üzere, kapsayıcı ve temsili bir hükümet kurmak için iyi niyetle çalışmaya çağırıyoruz. Mevcut şartlar altında NATO, Afgan makamlarına verdiği tüm desteği askıya aldı. Gelecekteki herhangi bir Afgan hükümeti, Afganistan'ın uluslararası yükümlülüklerine bağlı kalmalıdır. Afgan hükümeti, başta kadınlar, çocuklar ve azınlıklar olmak üzere tüm Afganların insan haklarını korumak; hukukun üstünlüğünü korumak; erişime izin vermek ve Afganistan'ın bir daha asla teröristler için güvenli bir sığınak olarak hizmet etmemesini sağlamakla yükümlüdür.”NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Afganistan'daki son durum ve yeni Taliban yönetimiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu ve yöneltilen soruları cevapladı.
Stoltenberg ''Afganistan'daki krizden önemli dersler alınması gerekiyor'' dedi. Taliban'ın mutlaka temel insan haklarını gözeten bir yönetim anlayışına sahip olması gerekiyor diyerek sözlerine devam eden Genel Sekreter gazetecilerin sorularını da cevapladı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Afganistan'daki gelişmelere ilişkin, "Özellikle, Türkiye, ABD ve İngiltere'ye teşekkür ediyorum" dedi.
NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, video konferans yöntemiyle Afganistan gündemli olağanüstü toplantı düzenledi. Toplantıya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldı.
Toplantı sonrası açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, şunları kaydetti:
"Dünyanın gözü Afganistan'da. Tekrar terör örgütlerinin yuvalanmasına izin vermeyeceğiz.
24 saat aralıksız olarak tahliyeler için çalışıyoruz. Türkiye anahtar bir rol oynamakta. Özellikle Türkiye, ABD ve İngiltere'ye teşekkür ediyorum. Azerbaycan'a da havalimanı güvenliğine desteğinden dolayı minnettarız.
Bu bir trajedi. 20 yıldır biz oradayız. Yüz binlerce NATO askeri gitti oraya ve çoğu hayatını kaybetti. Yüz binlerce müttefik de görev aldı ABD askerleriyle birlikte, binlercesi hayatını kaybetti. Büyük bir efor var burada.
Afganistan'a birlikte girdik. ABD'ye yapılan saldırı neticesinde, 2020'de bir anlaşmayla bunu bitirmeye çalıştığında bizim Avrupalı müttefikleri için bir şey bırakmadı. En büyük kolektif savunma eylemimizi gerçekleştirdi."
Soru - Cevap
-Kabil Havalimanı ne zamana kadar açık kalacak? Tahliyeler ne zaman bitecek?
"Türkiye yıllardır güvenliği sağlıyor. Kilit rol oynuyor. Büyük birlikler gönderildi havalimanına. Türkiye, ABD ve İngiltere farklı kapasitelerde güvenliği sağlıyor. Üyelerimize bu konuda müteşekkiriz.
"Amacımız kendi çalışanlarımızı kendi halkımızı çıkarmak tabii ama Afgan sivilleri de kurtarmaya çalışıyoruz. bir kısmını çıkarmayı başardık ama kalanları nasıl kurtarırız diye çalışmalarımız sürüyor."
-Genel Sekreter, Pakistan şu anda fikir birliği sağlamak için bir öncelik alıyor. Bu teşebbüsü destekliyor musunuz?
"Önemli olan şu; yeni hükümet nasıl olursa olsun bunun kapsayıcı olması gerekiyor. Pakistan konusunda, bence Pakistan'ın ayrı bir sorumluluğu var. Hem komşusu Afganistan'ın hem de Taliban ile bir ilişkisi var. Ayrıca Afganistan'ın yeniden terör örgütleri için güvenli liman haline gelmesi engellenmeli."
-Kabil düşmeden önce Taliban'a uyarı yaptınız. NATO'nun pozisyonu nedir acaba Taliban'ı tanıma konusunda, yoksa bu hiç ihtimal dahilinde değil mi?
"NATO bir ülke değil ve biz ülkeleri tanıyamayız. Resmi bir tanıma olması için gerekli şartların sağlanması gerekiyor. Yeni hükümetin sözlerini tutup tutmamasına bakacağız. Çok net bir şekilde terör örgütlerine bir güvenli liman olmayacaklarına taahhüt veriyorlar. Çünkü NATO, Afganistan'a bu amaçla gitti. 20 yıl boyunca böyle saldırıları önlemeyi başardık. Bu kazancı kaybetmemeliyiz.
Her olayda olduğu gibi diğer taahhütleri de tutmalarını bekliyoruz. İnsan hakları ve kadın hakları gibi... Bazı müttefiklerin taktiksel bir ağı var Taliban'la. Bu tarz taktiksel irtibatları ayırmamız gerekiyor ama bu resmi bir tanıma değil."
-Acaba sırada ne olacak, geleceği nasıl görüyorsunuz? NATO'nun Afganistan'a yönelik sözü var. Bunu birlikte nasıl yapacaksınız? Çünkü bazı NATO ülkeleri destek gönderemediler tahliyeler için gereken, bunu nasıl yöneteceksiniz?
"Bakın bugünkü toplantıda yapıcı bir ilişki yaptık. En önemli meseleleri görüştük ama daha uzun vadeli konuları da konuştuk. Burada nasıl acaba derslerimizi çıkarırız, bunları konuştuk. En önemli iş elimizdeki şu an tahliyeler... Eğer onları çıkartabilirsek birçok ülke var almaya hazır. Ya geçici olarak ya da kalıcı olarak NATO ülkelerinde. birçok müttefik uçak da gönderdi, birçoğu havalimanına gidip buradan insanları alabildi. Zorluk burada şu; aslında çok zor bir durum var burada. En büyük zorluk insanları uçağa bindirmek. İnsanları havalimanında işlemlerden geçirip uçağa bindirmek... Bunları konuştuk. İnsanları havalimanına alma süreci çok yavaş ilerliyor. Bence bu yüzden bu toplantı çok önemliydi. Daha fazla insanı nasıl uçağa bindiririz, bunu konuştuk."
Kaynak: Hürriyet
