Bilim insanları, Çernobil nükleer santralinde başlayan yeni nükleer reaksiyonlar konusunda uyarıda bulundu.Ukraynalı uzmanlar tarafından elde edilen bulgulara göre, Ukrayna'nın kuzeyindeki terkedilmiş Pripyat kentinde konuşlu Çernobil Nükleer Santrali'nin reaktör salonunun derinliklerine gömülü uranyum yakıt kütlesinde "füzyon reaksiyonları yeniden başladı".Rus haber ajansı RIA’nın haberine göre, Ukraynalı bilim insanları, bir taraftan söz konusu tehlikeli tepkimeleri incelerken diğer taraftan da yeni bir kazayı engellemek için alınacak önlemleri tartışıyor.
4 YILDA 2’YE KATLANDI
Nükleer santrallerin güvenlik sorunları üzerine çalışan Kiev merkezli bilim insanı Anatoly Doroşenko'ya göre, daha önce faciaya yol açan 4 numaralı reaktörün erişilemeyen bir odasındaki nötron sayısında sıra dışı artış kaydedildi. Doroşenko'ya göre, nötron sayısındaki bu artışa, şiddetli yağmurlar sonrasında sızan su neden olmuş olabilir.
Doroşenko’nun meslektaşı Maksim Savelyev de durumun bir füzyon reaksiyonunun varlığına işaret ettiğini belirterek, “Bir kaza olasılığını göz ardı edemeyiz” dedi. Savelyev’e göre, bilim insanlarının ortaya çıkan bu yeni tehdidi bertaraf etmek için sadece birkaç yılı var.
2016 yılında, yağmur sızıntılarının sorun yaratmaması adına reaktörün üzerine “Güvenli Hapsetme” adı verilen bir yapı inşa edildi. Bu tasarım sayesinde, sığınağın çoğu noktasında nötron sayısı sabit kalırken, bazı noktalarda da azalma kaydedildi. Ancak uzmanlara göre, geçen dört yıl içinde sayılar neredeyse iki kat arttı ve nötronlar, birkaç yeni yerde daha ortaya çıkmaya ve birikmeye başladı.
Çernobil Nükleer Felaketinin Hikayesini Anlatan Mini Dizi Chernobyl2019 Emmy ödüllerinde "En İyi Mini Dizi" dahil 10 ödül kazanan "Chernobyl", tarihteki en büyük nükleer reaktör patlamalarından birini konu ediyor. Johan Renck’in yönetmenliğini yaptığı Sky Atlantic ve HBO ortak yapımı olan Chernobyl dizisi ile dünya yeniden Çernobil’de yaşanan faciayı hatırladı! İşte 1986 yılında tüm dünyanın dehşetle takip ettiği facianın detayları…ÇERNOBİL FACİASININ DETAYLARIUkrayna'nın kuzeyinde Kiev yakınlarında Çernobil Nükleer Santrali 26 Nisan 1986'da patladı. Bakıma alınan santralin dördüncü reaktöründe meydana gelen patlamada, Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan atom bombalarını tam 200 kat aşan bir etkiyi yarattı. İlk anda patlamanın etkisiyle santralde görevli 31 kişi öldü ancak daha sonra Türkiye'nin de dahil olduğu yakın coğrafya on yıllar boyu sürecek ölümcül bir felaketin pençesine düştü.
3 DAKİKA MARUZ KALAN GÖREVLİLER ÖLDÜ
Santraldeki patlamaya müdahale eden ekiplerin önemli bir kısmı, birkaç dakika içinde maruz kaldıkları radyasyon nedeniyle hayatını kaybetti. Santralin temizlenmesi çalışmalarına katılanların da önemli bir kısmı öldü. Çalışmalara katılması için gönderilen ordu birliklerindeki askerler, reaktör enkazında 3 dakikalık sürelerle çalıştılar ve temizlik 15 gün sonra tamamlandı. Ancak askerler maruz kaldıkları radyasyon nedeniyle sonraki aylarda hayatını kaybetti.
GERÇEK 2 GÜN SONRA AÇIKLANDI
O dönemde Sovyetler Birliği'nin parçası olan Ukrayna'daki bu felaket ilk günlerinde gizlenmeye çalışıldı. Ancak bu boyutta bir nükleer felaketi gizlemek mümkün değildi. Kazada oluşan nükleer bulutlar 2 gün sonra İskandinavya'ya ulaşmıştı. Avrupa'daki radyasyon düzeyinin ciddi boyutta artmasıyla gözlerin çevrildiği SSCB, felaketi dünyaya duyurdu ve yardım istedi. Çernobil faciası, dünyanın gündemine oturdu.
30 KİLOMETREKARE BOŞALTILDI
Radyasyondan en çok etkilenen santralin çevresindeki 30 kilometre çapındaki alan boşaltılarak bu bölgede yaşayan 135 bin kişi tahliye edildi. Reaktör binası 410 bin metreküp çimento ve 7 bin ton çelikle gömüldü. Besin maddeleri başka bölgelerden getirildi ve radyasyon bulaşan gıdaların tüketimi yasaklandı. Tanı merkezleri kuruldu. 5 milyon 300 bin kişiye, radyoaktif iyodun tiroid bezi tarafından alımını engellemek için potasyum iyodür tabletleri dağıtıldı. Ukrayna'da 18 bin kilometrekarelik tarım toprakları radyoaktif kirlenmeye maruz kaldı. Ülkedeki ormanların yüzde 40'ı kirlendi.
KANSER VAKIALARI ARTTI
Kazadan 25 yıl sonra 2011'de yapılan bir araştırmada bile incelenen sütlerin yüzde 93'ünde kabul edilebilir düzeyin çok üzerinde uzun ömürlü izotop sezyum-137 belirlendi. Ukrayna, Rusya ve Belarus'ta 2004'e kadar 18 yaş altı 4 bin çocukta tiroit kanseri vakası görüldü. Resmi raporlara göre 9 bin, bağımsız bilim insanlarına göre ise 30 bin ile 60 bin arasında insan Çernobil'in neden olduğu ölümcül kanser türlerine yakalandı.
48 BİN YILDA TEMİZLENECEK
Bilim insanları, yaklaşık 190 ton uranyum ve 1 ton plütonyumun hâlâ santralin altında bulunduğuna işaret ediyor ve bölgenin radyasyondan tamamen temizlenmesi için öngördükleri süreye ise, insanlığın ömrünün yetip yetmeyeceği bir soru işareti. Çernobil'in yakınındaki Pripyat şehrinde günümüzde ölçülen radyasyon düzeyi bile normalin 20-40 kat üzerinde. Ve tüm radyoaktif kalıntıların temizlenmesi için 48 bin yıla ihtiyaç var.
